گرمازدگی (Heat Stroke) یکی از شدیدترین اشکال آسیب ناشی از گرماست که در صورت عدم درمان سریع، می‌تواند منجر به آسیب مغزی، نارسایی اندام‌ها و حتی مرگ شود.
به گزارش آناژورنال شناسایی زود هنگام علائم و انجام اقدامات فوری نجات بخش است.
علائم گرمازدگی (Heat Stroke Symptoms)
طبق اعلام Mayo Clinic و CDC، علائم اصلی گرمازدگی عبارت‌اند از:
علائم حیاتی:
- دمای بالای بدن (۴۰ درجه سانتی‌گراد یا بالاتر)
- پوست داغ، خشک و قرمز (عدم تعریق)
- تپش قلب شدید و ضربان نامنظم
علائم عصبی:
- سردرد شدید
- گیجی، عدم تعادل، منگی
- حالت تهوع یا استفراغ
- بی‌قراری یا پرخاشگری
- از دست دادن هوشیاری (حتی کما)
سایر علائم:
- تنگی نفس یا تنفس سریع
- ضعف شدید یا ناتوانی در حرکت دادن اندام‌ها
- افت فشار خون
تفاوت گرمازدگی با خستگی ناشی از گرما (Heat Exhaustion)
| ویژگی | خستگی ناشی از گرما | گرمازدگی (Heat Stroke) |
|---|---|---|
| دمای بدن | کمتر از ۴۰ درجه | بیشتر از ۴۰ درجه |
| تعریق | زیاد | قطع یا بسیار کم |
| هوشیاری | معمولاً حفظ می‌شود | کاهش یا از دست رفتن کامل |
| خطر مرگ | پایین‌تر | بالا، نیاز به اورژانس فوری |
اقدامات اورژانسی هنگام گرمازدگی
اگر به گرمازدگی مشکوک هستید، فوراً با اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرید و همزمان اقدامات زیر را انجام دهید:
۱. بلافاصله فرد را به سایه یا مکان خنک منتقل کنید
ترجیحاً داخل ساختمان با تهویه مطبوع یا زیر درخت، دور از نور مستقیم آفتاب.
۲. لباس‌های اضافی را دربیاورید
لباس‌های تنگ یا غیرنخی باید فوراً حذف شوند تا جریان هوا بیشتر شود.
۳. کاهش سریع دمای بدن با روش‌های زیر:
- استفاده از کمپرس آب سرد روی گردن، زیربغل و کشاله ران
- ریختن آب خنک (نه یخ) روی بدن
- استفاده از پنکه یا باد زدن برای تبخیر عرق
- قرار دادن فرد در وان آب خنک (اگر امکان‌پذیر باشد و فرد هوشیار باشد)
۴. در صورت هوشیاری، به فرد آب بدهید
آب خنک به مقدار کم و جرعه‌جرعه داده شود؛ از نوشیدنی‌های بسیار سرد یا شیرین پرهیز شود.
⚠ اگر فرد بیهوش است، هیچ چیزی به او نخورانید. خطر خفگی وجود دارد.
روش‌های پیشگیری از گرمازدگی
برای جلوگیری از این حالت خطرناک، توصیه‌های زیر را جدی بگیرید:
- آب کافی بنوشید؛ حتی اگر تشنه نیستید
- در ساعات اوج گرما (۱۲ تا ۴ بعد از ظهر) در فضای باز نمانید
- لباس‌های نخی، روشن و گشاد بپوشید
- از قرار گرفتن طولانی در ماشین پارک‌شده اجتناب کنید
- در صورت لزوم، برنامه ورزشی را به ساعات خنک‌تر روز منتقل کنید
- در مناطق با رطوبت بالا، بیشتر احتیاط کنید
- به سالمندان و کودکان رسیدگی ویژه داشته باشید
