کریدور زنگزور که این روزها در صدر منازعات سیاسی و امنیتی منطقه قفقاز قرار گرفته، در واقع مسیری ترانزیتی پیشنهادی است که جمهوری آذربایجان آن را پس از پایان جنگ دوم قره‌باغ مطرح کرده است.
به گزارش آناژورنال بر اساس این طرح، آذربایجان می‌کوشد از طریق خاک ارمنستان، ارتباط زمینی مستقیمی با جمهوری خودمختار نخجوان برقرار کند؛ بدون آنکه ارمنستان بر این مسیر کنترلی داشته باشد.
این مسیر که از استان سیونیک ارمنستان می‌گذرد، با حمایت جدی ترکیه و مخالفت شدید ارمنستان و ایران همراه شده است.
در حالی که باکو و آنکارا از آن به عنوان شاهراهی برای اتصال جهان ترک به قفقاز و اروپا یاد می‌کنند، ایروان آن را تهدیدی برای تمامیت ارضی خود می‌داند و ایران نیز بارها هشدار داده است که ایجاد این کریدور نباید مرزهای ژئوپلیتیکی منطقه را دستخوش تغییر کند.
در توافق آتش‌بس سال ۲۰۲۰ میان آذربایجان، ارمنستان و روسیه، اصل بازگشایی مسیرهای حمل‌ونقل مطرح شده بود، اما از ایجاد «کریدور» با مشخصاتی که آذربایجان خواستار آن است، سخنی به میان نیامده است.
مسکو نیز با موضعی محتاطانه، پیشنهاد داده است که در صورت توافق طرف‌ها، مسئولیت امنیت این مسیر را بر عهده بگیرد.
برخی تحلیل‌گران معتقدند که این مسیر در صورت اجرایی شدن، موقعیت ترانزیتی ایران را به‌شدت تضعیف خواهد کرد و نقش آن را در تحولات آینده قفقاز کمرنگ می‌سازد.
از همین‌رو، ایران تلاش دارد با گسترش کریدور جایگزینی موسوم به “کریدور ارس” از خاک خود، توازن ژئوپلیتیکی را حفظ کند.
سؤالات متداول:
کریدور زنگزور کجاست؟
در استان سیونیک ارمنستان، مسیری استراتژیک که قرار است آذربایجان را به نخجوان متصل کند.
هدف آذربایجان از این کریدور چیست؟
اتصال زمینی مستقیم با نخجوان و در نهایت ایجاد مسیر ترانزیتی به ترکیه و اروپا.
چرا ارمنستان و ایران مخالف هستند؟
ارمنستان این طرح را ناقض حاکمیت خود می‌داند و ایران نگران تغییر مرزهای ژئوپلیتیکی و حذف موقعیت ترانزیتی خود است.
جایگزین این مسیر چیست؟
کریدور ارس، طرح جایگزینی است که از خاک ایران عبور می‌کند و مورد حمایت تهران قرار دارد.
