تام استاپارد، نمایشنامهنویس و فیلمنامهنویس نامدار و برنده اسکار فیلم «شکسپیر عاشق»، در ۸۸ سالگی درگذشت. او با آثاری چون «روزنکرانتس و گیلدنسترن مردهاند»، «مسافرتها» و «چیز واقعی» به یکی از تأثیرگذارترین چهرههای تئاتر و سینمای معاصر بدل شد.
تام استاپارد که بود و چرا اهمیت داشت؟
به گزارش آناژورنال استاپارد از چهرههای برجسته تئاتر مدرن بریتانیا و جهان بهشمار میرفت. او چهار بار جایزه تونی را برای نمایشنامههای شاخص خود دریافت کرد و به دلیل نبوغ در بازیهای زبانی، دیالوگنویسی منحصربهفرد و پرداخت مفاهیم فلسفی، سیاسی و هویتی شهرت جهانی داشت.
جایگاه او در تاریخ نمایشنامهنویسی معاصر همسنگ تاثیرگذارترین نویسندگان قرن بیستم ارزیابی میشود.
چه مسیری تا رسیدن به شهرت جهانی طی شد؟
او در کودکی همزمان با سلطه نازیها بر چکسلواکی مجبور به فرار شد و در نهایت در انگلستان ساکن شد؛ کشوری که بستر شکوفایی استعداد هنریاش شد.
نخستین جهش بزرگ او در سال ۱۹۶۶ با نمایش «روزنکرانتس و گیلدنسترن مردهاند» رقم خورد؛ اثری که دو شخصیت فرعی «هملت» را به قهرمانان اصلی تبدیل کرد و نگاه تازهای به روایت کلاسیک شکسپیر بخشید.
مهمترین دستاوردهای هنری او چه بودند؟
- ۱۹۶۸: نخستین جایزه تونی برای اجرای برادوی «روزنکرانتس و گیلدنسترن مردهاند»
- ۱۹۹۰: دریافت شیر طلایی جشنواره ونیز برای نسخه سینمایی همین اثر
- ۱۹۸۲ و ۱۹۸۴: موفقیت نمایش «چیز واقعی» و دریافت جایزه تونی
- ۱۹۹۳: تحسین گسترده برای نمایش «آرکادیا»
- ۲۰۰۲: سهگانه باشکوه «ساحل آرمانشهر» درباره روشنفکران روسیه پیش از انقلاب
منتقدان درباره آثار او چه میگفتند؟
دنیس کندی، منتقد تئاتر، زمانی گفته بود:
نمایشهای او گاهی هوشمندانه اما فاقد عمق عاطفی دانسته میشدند. با این حال، در آثار متأخرتر، استاپارد به قلمروی احساسات انسانی نزدیکتر شد و توانست ترکیبی از تفکر و عاطفه را در متنهای خود به اوج برساند.
مرگ او چه واکنشی در محافل هنری جهان برانگیخت؟
هرچند هنوز بیانیههای رسمی هنرمندان و آکادمیهای جهانی بهطور کامل منتشر نشده است، اما منابع نزدیک به محافل تئاتر لندن از اندوه گسترده جامعه هنری و آمادهسازی برای برگزاری مراسم بزرگداشت بینالمللی خبر میدهند.
میراث فکری و ادبی او دههها در دانشگاهها و سالنهای تئاتر دنیا تدریس و اجرا خواهد شد.
آینده آثار استاپارد چه خواهد بود؟
کارشناسان معتقدند پس از درگذشت او:
- آثارش با اجراهای جدید در اروپا و آمریکا روبهرو میشوند
- احتمال ساخت مستند و زندگینامه سینمایی افزایش مییابد
- جایگاهش در متون درسی دانشگاههای هنر تثبیتتر خواهد شد
مرگ استاپارد، نه یک پایان، بلکه آغاز بازخوانی دوباره یک دوران طلایی در نمایشنامهنویسی مدرن است.
سوالات متداول:
تام استاپارد به چه دلیل در جهان شناخته میشد؟
پاسخ: او بهخاطر نمایشنامههای نوآورانه، بازیهای زبانی پیچیده و فیلمنامه موفق فیلم «شکسپیر عاشق» به شهرت جهانی رسید.
معروفترین اثر نمایشی تام استاپارد کدام است؟
پاسخ: «روزنکرانتس و گیلدنسترن مردهاند» مشهورترین اثر اوست که از دل «هملت» شکسپیر الهام گرفته شده است.
آیا تام استاپارد جایزه اسکار دریافت کرده بود؟
پاسخ: بله، او برای فیلمنامه فیلم «شکسپیر عاشق» برنده جایزه اسکار شد.
استاپارد اهل کدام کشور بود؟
پاسخ: او اصالتاً از چکسلواکی گریخته بود اما در نهایت در انگلستان زندگی و فعالیت هنری خود را ادامه داد.
آیا پس از مرگ او مراسم رسمی برگزار خواهد شد؟
پاسخ: هنوز بیانیه رسمی کامل منتشر نشده است، اما منابع نزدیک از برنامهریزی برای برگزاری مراسم بزرگداشت بینالمللی خبر دادهاند.
آیا آثار او همچنان اجرا خواهند شد؟
پاسخ: بله، بسیاری از دانشگاهها و گروههای تئاتری در حال برنامهریزی برای اجرای مجدد و بازخوانی نمایشنامههای او
