دولت آرژانتین اعلام کرد که رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، را به‌عنوان نامزد دبیرکلی سازمان ملل متحد معرفی کرده است.
این تصمیم درحالی اتخاذ می‌شود که دوره آنتونیو گوترش در ۳۱ دسامبر ۲۰۲۶ پایان می‌یابد و گمانه‌ها حاکی است انتخابات دبیرکلی در اوایل سال ۲۰۲۶ برگزار خواهد شد.
گروسی کیست و چرا نامزد دبیرکلی سازمان ملل شد؟
به گزارش آناژورنال رافائل گروسی، دیپلمات آرژانتینی و مدیرکل فعلی آژانس انرژی اتمی است که نام او طی سال‌های اخیر به‌خصوص در پرونده‌های هسته‌ای ایران، کره‌شمالی و نظارت بر نیروگاه‌های اوکراین مطرح بوده است.
آرژانتین او را به دلیل «تجربه فنی، سابقه دیپلماتیک و حضور فعال در بحران‌های بین‌المللی» گزینه‌ای مناسب برای رهبری سازمان ملل معرفی کرده است.
انتخابات دبیرکلی سازمان ملل چه زمانی برگزار می‌شود؟
طبق اعلام مقامات، انتخابات انتخاب دبیرکل جدید سازمان ملل در ماه‌های نخست سال ۲۰۲۶ انجام خواهد شد.
دوره فعلی گوترش نیز نیمه‌شب ۳۱ دسامبر ۲۰۲۶ به پایان می‌رسد.
چرا گروسی چهره‌ای بحث‌برانگیز و جنجالی محسوب می‌شود؟
در افکار عمومی برخی کشورها، گروسی با عنوان «چهره بدنام» شناخته می‌شود.
علت این توصیف:
- نقش او در پرونده هسته‌ای ایران
- اختلاف‌نظرها بر سر گزارش‌های نظارتی IAEA
- مواضع سخت‌گیرانه در ارتباط با برنامه‌های هسته‌ای کشورهای منطقه
پیامدهای احتمالی نامزدی گروسی برای ساختار سازمان ملل چیست؟
تحلیلگران معتقدند حضور فردی با سابقه امنیتی–هسته‌ای در رأس سازمان ملل می‌تواند:
- تمرکز سازمان را به سمت امنیت انرژی و عدم‌اشاعه هسته‌ای ببرد
- نقش دبیرخانه را در مدیریت بحران‌های امنیتی افزایش دهد
- حساسیت‌های بیشتری در قبال پرونده‌های هسته‌ای ایجاد کند
پیشینه تاریخی؛ آخرین بار چه زمانی یک مدیر نهاد تخصصی نامزد دبیرکلی شد؟
در تاریخ سازمان ملل، چندین بار رؤسای نهادهای فنی یا آژانس‌های بین‌المللی نامزد دبیرکلی شده‌اند، اما موفقیت آنها همیشه به حمایت سیاسی قدرت‌های بزرگ وابسته بوده است.
رقابت ۲۰۲۶ نیز به احتمال زیاد به میزان حمایت در شورای امنیت وابسته خواهد بود.
چگونه انتخاب دبیرکل سازمان ملل انجام می‌شود و کشورها چه نقشی دارند؟
روند انتخاب شامل دو مرحله است:
- شورای امنیت نامزدهای اصلی را بررسی و یک گزینه را پیشنهاد می‌کند.
- مجمع عمومی با رأی اکثریت، دبیرکل را انتخاب می‌کند.
کشورها در این مسیر با لابی‌های سیاسی، بیانیه‌های حمایتی و فشارهای منطقه‌ای نقش تعیین‌کننده دارند.
پرسش های متداول:
1. چرا آرژانتین رافائل گروسی را نامزد دبیرکلی سازمان ملل کرد؟
به‌دلیل سابقه طولانی او در آژانس انرژی اتمی، تجربه مدیریت بحران و حمایت سیاسی داخلی آرژانتین.
2. انتخابات دبیرکل سازمان ملل دقیقاً چه زمانی برگزار می‌شود؟
تاریخ رسمی هنوز اعلام نشده، اما پیش‌بینی می‌شود اوایل ۲۰۲۶ برگزار شود.
3. موضع گروسی درباره پرونده هسته‌ای ایران چه بوده است؟
او یکی از چهره‌های فعال در نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران بوده و گزارش‌های او گاه محل اختلاف بوده است.
۴. روند انتخاب دبیرکل سازمان ملل چگونه انجام می‌شود؟
ابتدا شورای امنیت یک نامزد را پیشنهاد می‌دهد و سپس مجمع عمومی با رأی اکثریت او را انتخاب می‌کند.
۵. آیا امکان دارد گروسی در رقابت شکست بخورد؟
بله. موفقیت او کاملاً به حمایت پنج عضو دائم شورای امنیت و ائتلاف‌های سیاسی بین‌المللی بستگی دارد.
