دولت آمریکا در حال بررسی فروش ۴۸ فروند جنگنده پیشرفته F-35 به عربستان سعودی است؛ معامله‌ای چندمیلیارد دلاری که می‌تواند موازنه نظامی خاورمیانه را تغییر دهد و سیاست سنتی واشنگتن در حفظ برتری نظامی اسرائیل را به چالش بکشد. منابع آگاه می‌گویند این طرح هنوز نهایی نشده و نیازمند تأیید پنتاگون، کاخ سفید و کنگره است.
به گزارش آناژورنال، پنتاگون در حال ارزیابی فروش احتمالی ۴۸ جنگنده F-35 ساخت شرکت لاکهید مارتین به عربستان است.
این درخواست اوایل سال جاری میلادی از سوی محمد بن سلمان به دونالد ترامپ ارائه شد. هدف اصلی ریاض از این قرارداد، نوسازی ناوگان هوایی و افزایش توان بازدارندگی منطقه‌ای عنوان شده است.
آیا معامله فروش F-35 به عربستان نهایی شده است؟
بر اساس گفته منابع آمریکایی، هنوز هیچ تصمیم نهایی اتخاذ نشده است و این طرح باید مراحل رسمی تأیید در سطح وزارت دفاع، کابینه و کنگره را طی کند.
به گفته یک مقام مطلع، پنتاگون ماه‌هاست روی جزئیات این معامله کار می‌کند و پرونده اکنون به سطح وزارت دفاع رسیده است.
چه عواملی ممکن است مانع فروش این جنگنده‌ها شود؟
کنگره آمریکا پیش‌تر چند قرارداد تسلیحاتی با ریاض را پس از قتل جمال خاشقجی در سال ۲۰۱۸ زیر سؤال برده بود.
بسیاری از قانون‌گذاران آمریکایی نیز نسبت به افزایش وابستگی واشنگتن به فروش تسلیحات در خاورمیانه و ریسک تغییر توازن نظامی با اسرائیل ابراز نگرانی کرده‌اند.
چرا F-35 برای عربستان اهمیت دارد؟
جنگنده F-35 Lightning II پیشرفته‌ترین هواپیمای جنگی دنیاست که قابلیت گریز از رادار دشمن و انجام عملیات چندمنظوره هوایی دارد.
در حال حاضر، رژیم اسرائیل تنها دارنده رسمی این جنگنده در خاورمیانه است و استفاده عربستان از آن می‌تواند نقشه قدرت هوایی منطقه را تغییر دهد.
آیا معامله F-35 بخشی از توافق سیاسی گسترده‌تر است؟
به گفته تحلیل‌گران، فروش احتمالی F-35 می‌تواند بخشی از تلاش‌های دیپلماتیک آمریکا برای ترغیب عربستان به عادی‌سازی روابط با اسرائیل باشد؛ طرحی که در دوران جو بایدن متوقف شده بود اما اکنون ممکن است در دولت ترامپ احیا شود.
پیشینه روابط نظامی عربستان و آمریکا چیست؟
عربستان بزرگ‌ترین خریدار تسلیحات آمریکایی در جهان است.
در ماه مه ۲۰۲۵، واشنگتن با فروش بسته‌ای تسلیحاتی به ارزش ۱۴۲ میلیارد دلار به ریاض موافقت کرد که بزرگ‌ترین قرارداد دفاعی تاریخ دو کشور محسوب می‌شود.
چشم‌انداز آینده این معامله چیست؟
در صورت نهایی شدن، فروش F-35 به عربستان می‌تواند به شکل‌گیری دو اسکادران جدید هوایی در این کشور منجر شود و مسیر مدرن‌سازی ارتش عربستان تا سال ۲۰۳۰ را هموار کند.
با این حال، کارشناسان معتقدند تصمیم نهایی به واکنش کنگره و لابی اسرائیل در واشنگتن بستگی دارد.
پرسش های متداول:
۱. آیا قرارداد فروش F-35 به عربستان نهایی شده است؟
خیر. هنوز هیچ تصمیم رسمی از سوی پنتاگون یا کاخ سفید اعلام نشده و طرح در مرحله بررسی داخلی است.
۲. ارزش احتمالی این قرارداد چقدر است؟
منابع آمریکایی رقم دقیق را اعلام نکرده‌اند، اما برآوردها از چندین میلیارد دلار حکایت دارد.
۳. چرا اسرائیل نسبت به این معامله نگران است؟
زیرا فروش F-35 به عربستان می‌تواند برتری هوایی اسرائیل در منطقه را کاهش دهد و موازنه نظامی خاورمیانه را تغییر دهد.
۴. عربستان چه جنگنده‌هایی در ناوگان فعلی خود دارد؟
نیروی هوایی این کشور از F-15، تورنادو و تایفون استفاده می‌کند و قصد دارد با خرید F-35 ناوگان خود را مدرن‌تر کند.
۵. این قرارداد چه ارتباطی با برنامه چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان دارد؟
فروش F-35 در راستای اهداف برنامه Vision 2030 است که یکی از محورهای آن مدرن‌سازی کامل ارتش عربستان است.
