طبق قانون جدید بازنشستگی، مادران شاغلی که از آبان ۱۴۰۰ به بعد صاحب فرزند شده‌اند، می‌توانند به‌ازای هر فرزند یک سال از سن بازنشستگی خود بکاهند. این امتیاز در راستای سیاست‌های حمایت از خانواده و تشویق به فرزندآوری تدوین شده و برای فرزند سوم به بعد، تخفیف سنی تا یک‌سال‌ونیم افزایش می‌یابد.
جزئیات قانون جدید بازنشستگی
به گزارش آناژورنال در چارچوب اصلاحات تازه صندوق‌های بازنشستگی و سیاست‌های حمایتی جمعیت، شرایط بازنشستگی در سازمان تأمین اجتماعی دستخوش تغییرات قابل‌توجهی شده است.
بر اساس قانون مصوب، مادران شاغل می‌توانند از مزایای کاهش سن بازنشستگی استفاده کنند، مشروط بر آن‌که:
۱. حداقل ۲۰ سال سابقه بیمه نزد تأمین اجتماعی داشته باشند.
۲. پس از اعمال تخفیف سنی ناشی از تعداد فرزندان، سن نهایی بازنشستگی آن‌ها کمتر از ۴۰ تا ۴۲ سال (بسته به تعداد فرزندان) نباشد.
به‌این‌ترتیب، بازنشستگی زیر ۴۰ سالگی ممکن نیست، مگر برای گروه‌های خاص با شرایط استثنایی.
امتیاز ویژه برای فرزند سوم به بعد
طبق مفاد قانون جدید، تخفیف سنی برای مادران از فرزند سوم به بعد افزایش یافته و به ازای هر فرزند سوم و بیشتر، یک‌سال‌ونیم کاهش سن بازنشستگی در نظر گرفته شده است.
هدف از این تغییر، ایجاد مشوق‌های واقعی برای مادران شاغل در مسیر فرزندآوری و حمایت از پویایی جمعیت عنوان شده است.
افزایش سن و سابقه بازنشستگی برای مردان
مطابق با اصلاحات جدید، سن بازنشستگی مردان از ۶۰ به ۶۲ سال افزایش یافته و حداقل سابقه لازم نیز از ۳۰ به ۳۵ سال رسیده است.
برای زنان، حداقل سن بازنشستگی ۵۵ سال با ۲۰ سال سابقه تعیین شده است. با این حال، امتیاز مادران دارای فرزند می‌تواند این سن را تا حدود ۴۰ سال کاهش دهد.
استثنائات و گروه‌های خارج از قانون جدید
سازمان تأمین اجتماعی اعلام کرده است که برخی گروه‌ها از تغییرات اخیر مستثنی هستند تا حقوق مکتسبه آن‌ها حفظ شود.
از جمله این گروه‌ها:
- بیمه‌پردازان با بیش از ۲۸ سال سابقه که پیش از اجرای قانون جدید مشمول مقررات پیشین می‌مانند.
- شاغلان مشاغل سخت و زیان‌آور که همچنان می‌توانند با ۲۰ سال سابقه متوالی یا ۲۵ سال متناوب بدون شرط سنی بازنشسته شوند.
- بانوان کارگر مشمول قانون کار که طبق فرمول سابق (۲۰ سال سابقه و ۴۲ سال سن) امکان بازنشستگی خواهند داشت.
امکان بازنشستگی بدون محدودیت سنی برای سابقه‌داران
افرادی که بتوانند ۳۵ سال سابقه پرداخت حق بیمه را تکمیل کنند، بر اساس برخی تفسیرهای قانونی، بدون هیچ محدودیت سنی امکان بازنشستگی خواهند داشت.
همچنین، در صورت احراز ۳۰ سال سابقه، مردان در ۵۰ سالگی و زنان در ۴۵ سالگی مشمول بازنشستگی پیش از موعد خواهند بود، در صورتی‌که از استثنائات قانونی بهره‌مند باشند.
تحلیل آناژورنال
این قانون جدید، همزمان پاسخی به بحران جمعیتی و تلاشی برای تعدیل بار مالی صندوق‌های بازنشستگی است. از یک‌سو، تخفیف سنی برای مادران پیام حمایتی روشنی از خانواده‌ها دارد؛ از سوی دیگر، افزایش سن و سابقه برای سایر گروه‌ها نشان می‌دهد که دولت در پی کنترل فشارهای مالی صندوق‌هاست.
با این حال، اجرای مؤثر قانون وابسته به شفاف‌سازی دقیق درباره گروه‌های مشمول و نحوه اعمال تخفیفات سنی در پرونده‌های بازنشستگی است.
پرسش‌های متداول:
۱. قانون کاهش سن بازنشستگی از چه تاریخی اعمال می‌شود؟
از آبان ۱۴۰۰ به بعد؛ مادرانی که پس از این تاریخ صاحب فرزند شده‌اند، مشمول امتیاز کاهش سن بازنشستگی هستند.
۲. آیا همه مادران می‌توانند زودتر بازنشسته شوند؟
خیر، تنها در صورت داشتن حداقل ۲۰ سال سابقه بیمه و رعایت حداقل سن نهایی ۴۰ تا ۴۲ سال می‌توان از این مزیت استفاده کرد.
۳. آیا مردان نیز شامل تخفیف سنی می‌شوند؟
خیر، برای مردان تنها افزایش سن و سابقه بازنشستگی اعمال شده است.
۴. آیا بازنشستگی زیر ۴۰ سالگی ممکن است؟
فقط در شرایط استثنایی و برای مادران دارای چند فرزند و سابقه کامل ممکن است، اما به‌صورت عمومی ممنوع است.
۵. وضعیت مشاغل سخت و زیان‌آور چه می‌شود؟
هیچ تغییری نکرده و امکان بازنشستگی با ۲۰ سال سابقه متوالی یا ۲۵ سال متناوب همچنان برقرار است.
