به گزارش آناژورنال، در دو سال اخیر، مدل‌های هوش مصنوعی موفقیت چشمگیری در عرصه علم کسب کرده‌اند. این سیستم‌ها قادر به تجزیه و تحلیل داده‌ها، طراحی آزمایش‌ها و حتی ارائه فرضیه‌های نو شده‌اند.
سرعت رشد این فناوری‌ها موجب شده برخی محققان باور داشته باشند که در آینده‌ای نه چندان دور، هوش مصنوعی می‌تواند با بزرگ‌ترین ذهن‌های علمی رقابت کند.
چالش‌ها و پیشرفت‌ها
برخی از محققان معتقدند مدل‌های فعلی هوش مصنوعی، که عمدتاً بر اساس داده‌های موجود آموزش دیده‌اند، توانایی ارائه بینش‌های کاملاً جدید را ندارند و تحقق چنین هدفی مستلزم تغییرات اساسی در نحوه توسعه و تأمین مالی هوش مصنوعی است.
یولاندا گیل، محقق هوش مصنوعی در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی، می‌گوید: «اگر سرمایه‌گذاری یک میلیارد دلاری در تحقیقات بنیادی هوش مصنوعی انجام شود، پیشرفت بسیار سریع‌تر خواهد بود.»
نمونه‌هایی از هوش مصنوعی در علم
تحقیقات نشان داده است که هوش مصنوعی توانایی انجام آزمایش‌ها و تولید فرضیه‌های علمی را دارد. برای مثال، سیستم Coscientist، مبتنی بر مدل‌های زبانی بزرگ، قادر به برنامه‌ریزی و اجرای واکنش‌های شیمیایی پیچیده با استفاده از تجهیزات رباتیک است.
این سیستم می‌تواند در کوتاه‌ترین زمان محاسبات شیمی محاسباتی را انجام دهد و مسیر تحقیقات علمی را تسریع کند.
گیل می‌گوید: «هوش مصنوعی در حال حاضر می‌تواند به رمزگشایی گفتار حیوانات، فرضیه‌سازی درباره منشأ حیات و پیش‌بینی رویدادهای کیهانی کمک کند و حتی آزمایش‌ها را به‌صورت مستقل انجام دهد.»
آینده پیش رو
طبق چالش نوبل تورینگ، یک دانشمند هوش مصنوعی باید از ابتدا تا انتهای فرآیند علمی را به‌صورت مستقل مدیریت کند و درباره پرسش‌ها، آزمایش‌ها و داده‌ها تصمیم‌گیری کند.
اگر چنین دستاوردی محقق شود، ممکن است هوش مصنوعی نخستین برنده جایزه نوبل مستقل در تاریخ علم باشد.
سوالات متداول
چالش نوبل تورینگ چیست؟
چالشی برای توسعه سیستم هوش مصنوعی که بتواند کشفی در سطح تحقیقات برتر علمی انجام دهد که شایسته جایزه نوبل باشد.
آیا تاکنون هوش مصنوعی جایزه نوبل دریافت کرده است؟
خیر، اما در سال ۲۰۲۴، جوایز نوبل فیزیک و شیمی به پیشرفت‌های مرتبط با هوش مصنوعی تعلق گرفت.
هوش مصنوعی تا چه حد در علوم پیشرفته پیشرفت کرده است؟
هوش مصنوعی توانسته در زمینه‌های تجزیه و تحلیل داده، طراحی آزمایش و ارائه فرضیه‌های جدید عملکرد چشمگیری داشته باشد.
آیا هوش مصنوعی می‌تواند به تنهایی کشفی شایسته نوبل انجام دهد؟
طبق چالش نوبل تورینگ، این هدف تا سال ۲۰۵۰ یا حتی زودتر امکان‌پذیر خواهد بود.
نمونه‌ای از کاربرد هوش مصنوعی در علم چیست؟
سیستم Coscientist که قادر به برنامه‌ریزی و اجرای واکنش‌های شیمیایی پیچیده با استفاده از تجهیزات رباتیک است.
