به گزارش آناژورنال، دانشمندان با بررسی خاک جزیره ایستر به باکتری‌ای دست یافتند که منجر به تولید دارویی با خواص ضد پیری، ضد سرطان و سرکوب‌کننده سیستم ایمنی شد و تحولی بزرگ در پزشکی مدرن ایجاد کرد.
کشف راپامایسین
در سال ۱۹۶۴ یک تیم علمی کانادایی به جزیره مرموز رپا نوئی (جزیره ایستر) در اقیانوس آرام اعزام شد تا زیست‌بوم منحصربه‌فرد آن را بررسی کند.
هدف اصلی این مأموریت بررسی مجسمه‌های موآی نبود بلکه حفاظت از اکوسیستم جزیره بود.
در میان نمونه‌های خاک، باکتری استرپتومایسس هیگروسکوپیکوس کشف شد که چندین ترکیب شیمیایی و آنزیم تولید می‌کند.
یکی از این ترکیبات که در سال ۱۹۷۲ جدا شد، راپامایسین نام گرفت.
این دارو خواص ضدباکتری و ضدقارچ دارد و اکنون به یکی از مهم‌ترین داروهای پزشکی تبدیل شده است.
کاربردهای دارویی راپامایسین
راپامایسین، که در پزشکی با نام سیرولیموس شناخته می‌شود، عمدتاً برای جلوگیری از پس زدن عضو پیوندی استفاده می‌شود.
این دارو با مهار پروتئینی به نام mTOR فعالیت سیستم ایمنی را کاهش می‌دهد و در عین حال می‌تواند سرعت پیری سلول‌ها را کند کرده، التهاب را کاهش دهد و در درمان برخی سرطان‌ها مؤثر باشد.
ارزش تجاری و آینده دارو
راپامایسین در سال ۲۰۲۴ حدود ۳۲۸ میلیون دلار ارزش داشت و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۳ از ۵۲۲ میلیون دلار عبور کند.
این رقم نشان‌دهنده اهمیت بالای این دارو در پزشکی و بازار جهانی است.
سهم جزیره ایستر در کشف دارو
با وجود شهرت جهانی راپامایسین، سهم جزیره ایستر در این کشف به‌ندرت شناخته شده است.
برخی دانشمندان معتقدند این سهم باید به رسمیت شناخته شود.
تد پاورز، استاد زیست‌شناسی مولکولی دانشگاه کالیفرنیا، بر این باور است که دارو باید هم در خدمت پزشکی باشد و هم سهم جزیره ایستر در کشف آن ثبت گردد.
سوالات متداول
راپامایسین چیست؟
یک داروی سرکوب‌کننده سیستم ایمنی با خواص ضد پیری، ضد سرطان و ضدباکتری.
این دارو چگونه کشف شد؟
در سال ۱۹۶۴ یک تیم علمی کانادایی در خاک جزیره ایستر باکتری خاصی کشف کردند که منجر به تولید راپامایسین شد.
کاربرد اصلی راپامایسین چیست؟
پیشگیری از پس زدن عضو پیوندی، درمان برخی سرطان‌ها و کاهش سرعت پیری سلول‌ها.
mTOR چیست؟
پروتئینی که نقش کلیدی در تنظیم رشد سلولی، متابولیسم و پاسخ‌های ایمنی بدن دارد.
سهم جزیره ایستر در این کشف چیست؟
جزیره ایستر محل کشف باکتری استرپتومایسس هیگروسکوپیکوس بود که منجر به تولید راپامایسین شد.
آینده تجاری راپامایسین چگونه است؟
پیش‌بینی می‌شود ارزش این دارو تا سال ۲۰۳۳ به بیش از ۵۲۲ میلیون دلار برسد.
