قانون مالیات بر عایدی سرمایه چیست و از چه زمانی اجرا می‌شود؟
به گزارش آناژورنال قانون «مالیات بر سوادگری و عایدی سرمایه» ماه گذشته توسط رئیس‌جمهور به سازمان امور مالیاتی ابلاغ شد و قرار است پس از آماده‌سازی زیرساخت‌ها حداکثر ظرف ۲۰ ماه آینده عملیاتی شود. با این حال، حتی پس از اعلام رسمی اجرا، حدود دو سال فرصت گذار برای انطباق مردم و فعالان اقتصادی در نظر گرفته شده است.
هدف اصلی این قانون، کاهش تقاضای سرمایه‌ای و سفته‌بازی در بازارهایی مانند املاک، خودرو، طلا، ارز و رمزارز است تا سرمایه‌ها به سمت تولید و فعالیت‌های مولد هدایت شوند.
چه کسانی مشمول این مالیات می‌شوند؟
بر اساس آمار ارائه‌شده از سوی سخنگوی سازمان امور مالیاتی:
- ۷۷ درصد مردم فقط یک واحد مسکونی دارند و ۵۰ درصد خانوارها فاقد خودرو هستند؛ این گروه‌ها به‌طور کامل معاف‌اند.
- ۱۷ درصد دیگر که دو ملک یا یک خودرو دارند نیز مشمول پرداخت مالیات نیستند.
- تنها ۶ درصد جامعه بیش از دو ملک یا دو خودرو دارند که این قانون آنها را هدف قرار می‌دهد.
- در نهایت، حداکثر ۲ تا ۳ درصد افراد غیرتجاری باید مالیات بر عایدی سرمایه پرداخت کنند و آن هم فقط در صورت فروش دارایی با سود در بازه زمانی کوتاه.
چه دارایی‌هایی در این قانون مشمول هستند؟
موحدی‌بک‌نظر تأکید کرد که این مالیات شامل انتقال دارایی‌های سرمایه‌ای می‌شود از جمله:
- املاک با هر نوع کاربری و حق واگذاری محل
- خودروهای سواری با پلاک شخصی
- طلا، نقره، پلاتین و جواهرات
- ارزهای خارجی و رمزارزها
او تصریح کرد که «مشمولیت» به معنای پرداخت قطعی مالیات نیست، بلکه ابتدا ثبت معامله و شفافیت الزامی است و فقط در صورت سود واقعی و فروش زودهنگام، مالیات اخذ می‌شود.
معافیت‌های مهم در قانون جدید کدام‌اند؟
فهرست معافیت‌ها شامل موارد زیر است:
- فروش تنها واحد مسکونی شخصی (پس از دو سال تملک)
- فروش دومین ملک سرپرست خانوار (یک‌بار در هر پنج سال)
- فروش ملک قدیمی برای خرید ملک جدید ظرف یک‌سال
- انتقال اموال از طریق ارث
- املاک کشاورزی پس از سه سال تملک
- هدیه یا وقف اموال در صورت ثبت رسمی
- خودروهای شخصی پس از یک‌سال نگهداری
معافیت‌های مربوط به دارندگان طلا، سکه، ارز و رمزارز نیز به‌زودی اعلام خواهد شد.
سوالات متداول:
س: این قانون چه تأثیری بر بازار مسکن دارد؟
پاسخ: با کاهش معاملات سفته‌بازانه، رشد قیمت مسکن منطقی‌تر می‌شود و دسترسی اقشار متوسط و پایین به خرید خانه آسان‌تر خواهد شد.
س: آیا این مالیات باعث افزایش تورم می‌شود؟
پاسخ: خیر. این قانون به کاهش تقاضای سرمایه‌ای و در نتیجه کاهش فشار تورمی کمک می‌کند.
س: چند درصد مردم باید این مالیات را بپردازند؟
پاسخ: حداکثر ۲ تا ۳ درصد افراد غیرتجاری شامل مالیات می‌شوند، آن هم فقط در صورت فروش دارایی با سود کوتاه‌مدت.
س: برای جلوگیری از فرار مالیاتی چه تدابیری در نظر گرفته شده؟
پاسخ: ثبت الکترونیکی معاملات، اتصال سامانه‌ها و شفاف‌سازی کامل نقل‌وانتقالات برای رصد دقیق و جلوگیری از دور زدن قانون طراحی شده است.
س: مالیات بر عایدی سرمایه چه کمکی به اقتصاد می‌کند؟
پاسخ: باعث کاهش سود معاملات غیرمولد، هدایت سرمایه‌ها به تولید، کاهش تورم و بهبود عدالت اجتماعی می‌شود.
