قهوه یکی از پرمصرف‌ترین نوشیدنی‌های جهان است که بسیاری از افراد روز خود را با آن آغاز می‌کنند. با این حال، پژوهش‌های اخیر نشان داده‌اند که نوشیدن قهوه پیش از صبحانه می‌تواند بر دستگاه گوارش، سیستم عصبی و تعادل هورمونی بدن تأثیر منفی بگذارد. انتخاب زمان مناسب، نوع قهوه و افزودنی‌های محافظ می‌تواند تفاوت زیادی در اثرات آن ایجاد کند.
به گزارش آناژورنال، برای بسیاری از افراد نوشیدن قهوه نخستین اقدام روزانه است. این عادت اگرچه در ظاهر انرژی‌بخش است، اما به گفته متخصصان گوارش و تغذیه، می‌تواند پیامدهایی ناخوشایند در کوتاه‌مدت و بلندمدت داشته باشد.
چرا نوشیدن قهوه با معده خالی به گوارش آسیب می‌زند؟
قهوه، به‌ویژه انواع تیره و اسپرسو، خاصیت اسیدی بالایی دارد. مصرف آن در معده خالی باعث افزایش ترشح اسید معده و تحریک پوشش داخلی آن می‌شود. نتیجه ممکن است سوزش سر دل، رفلاکس یا زخم معده باشد—به‌ویژه در افرادی که زمینه التهاب معده دارند.
قهوه چه تأثیری بر هورمون‌های استرس دارد؟
کافئین با تحریک غدد فوق‌کلیوی باعث ترشح کورتیزول، هورمون اصلی استرس، می‌شود. اگر این اتفاق بلافاصله پس از بیدار شدن و بدون مصرف غذا رخ دهد، سطح کورتیزول به‌طور غیرطبیعی بالا می‌رود. این افزایش ممکن است منجر به اضطراب، بی‌قراری، و کاهش تمرکز در طول روز شود.
آیا قهوه مانع جذب مواد مغذی می‌شود؟
بله. مصرف قهوه قبل از غذا می‌تواند جذب آهن، کلسیم و برخی ویتامین‌ها را مختل کند. این موضوع به‌ویژه در گیاه‌خواران یا افرادی که از کم‌خونی رنج می‌برند اهمیت دارد. به همین دلیل توصیه می‌شود قهوه حداقل یک ساعت پس از وعده غذایی مصرف شود.
تأثیر قهوه بر حرکات روده چیست؟
قهوه خاصیت ملینی دارد و می‌تواند حرکات روده را تحریک کند. با این حال، نوشیدن آن در معده خالی ممکن است باعث دل‌پیچه، نفخ یا اسهال شود، به‌ویژه در مبتلایان به سندروم روده تحریک‌پذیر (IBS).
راهکارهای سالم برای مصرف قهوه
۱. نوشیدن قهوه بعد از صبحانه
حتی مصرف مقدار کمی غذا مانند نان، میوه یا ماست پیش از قهوه می‌تواند از تحریک مستقیم معده جلوگیری کند.
۲. افزودن شیر یا شیر گیاهی به قهوه
شیر، چه حیوانی و چه گیاهی، اسیدیته قهوه را کاهش داده و لایه محافظی بر مخاط معده ایجاد می‌کند.
۳. انتخاب قهوه با اسیدیته پایین
قهوه‌های تیره‌تر یا تهیه‌شده با روش cold brew (دم‌سرد) معمولاً خاصیت اسیدی کمتری دارند.
۴. محدود کردن مصرف روزانه
توصیه متخصصان، مصرف ۲ تا ۳ فنجان قهوه در روز است. مصرف بیش از این مقدار می‌تواند منجر به بی‌خوابی، تپش قلب یا اضطراب شود.
۵. جایگزینی قهوه با دمنوش‌های آرام‌بخش در صبح
دمنوش‌هایی مانند بابونه، زنجبیل یا چای سبز گزینه‌های ملایم‌تری برای شروع روز هستند.
پرسش‌های متداول:
۱. آیا نوشیدن قهوه با معده خالی مضر است؟
بله، زیرا باعث افزایش اسید معده و تحریک هورمون‌های استرس می‌شود.
۲. بهترین زمان نوشیدن قهوه چه ساعتی است؟
حدود ۱ تا ۲ ساعت پس از بیدار شدن، زمانی‌که سطح کورتیزول بدن به حالت طبیعی بازمی‌گردد.
۳. آیا افزودن شیر به قهوه ضرر آن را کم می‌کند؟
بله، شیر باعث کاهش اسیدیته قهوه و محافظت از معده می‌شود.
۴. آیا قهوه قبل از ورزش مفید است؟
بله، در صورتی‌که معده خالی نباشد؛ زیرا می‌تواند انرژی و تمرکز را افزایش دهد.
۵. چه کسانی نباید قهوه را با معده خالی بنوشند؟
افراد مبتلا به رفلاکس معده، زخم گوارشی، اضطراب یا سندروم روده تحریک‌پذیر بهتر است از این عادت پرهیز کنند.
