به گزارش آناژورنال و روزنامه هم‌میهن، بررسی‌های فقهی و حقوقی نشان می‌دهد که هیچ ممنوعیتی در فقه امامیه برای موتورسیکلت‌سواری بانوان وجود ندارد و قانونگذار می‌تواند با تصویب قانونی روشن، این حق اجتماعی را به رسمیت بشناسد.
بازخوانی بحث اجتماعی
موتورسیکلت‌سواری بانوان در ایران طی روزهای اخیر به کانون اخبار و بحث‌های اجتماعی تبدیل شده است.
برخی نمایندگان مجلس با این موضوع مخالفت کرده‌اند و برخی دیگر راندن موتورسیکلت توسط بانوان را بلااشکال می‌دانند.
این مسئله، مشابه تجربیات گذشته در مورد فیلترینگ اینترنت یا پوشش عرفی، می‌تواند به موضوعی غامض و پرچالش تبدیل شود؛ با این حال تجربه نشان داده است که خرد جمعی و مصالح اجتماعی در نهایت مسیر تصمیم‌گیری را مشخص می‌کند.
سابقه حقوقی
- سال ۱۳۹۷: بانویی از اصفهان علیه ممنوعیت صدور گواهینامه موتورسیکلت برای بانوان به دیوان عدالت اداری شکایت کرد و در مرحله بدوی پیروز شد، اما در تجدیدنظر مردود اعلام شد.
- این سابقه نشان می‌دهد که حق موتورسیکلت‌سواری بانوان محصول تغییرات اجتماعی و اراده نسل جدید زنان است و به مرور زمان باید در نظام حقوقی تثبیت شود.
نگاه فقهی
- فقه امامیه هیچ ادله صریحی برای ممنوعیت موتورسیکلت‌سواری بانوان ندارد.
- دو دیدگاه فقهی موجود:
- جواز فی‌نفسه، ولی با کراهت در منظر عموم: شیخ کلینی و شیخ صدوق به پیامبر و امامان نسبت داده‌اند که سوارکاری زنان محدود به سفر یا ضرورت باشد.
- جواز مطلق حتی در منظر عموم: استناد به آیه ۸ سوره نحل که اسب، استر و الاغ را برای سواری خلق کرده است، نشان‌دهنده منفعت مشروع سوارکاری بدون انحصار به مردان است.
- تسری کراهت سوارکاری به موتورسیکلت پذیرفتنی نیست و بر اصل برائت می‌توان آن را مجاز دانست.
پیامد حقوقی و اجتماعی
با توجه به این مجوز فقهی، قانونگذار می‌تواند بدون پیچیده‌سازی موضوع، حق موتورسیکلت‌سواری بانوان را تصویب و به رسمیت بشناسد. ایجاد بهانه جدید برای هجمه علیه قوه مجریه در شرایطی که ایران با چالش‌های اساسی روبه‌روست، خلاف منافع ملی است.
سوالات متداول:
آیا فقه امامیه ممنوعیتی برای موتورسیکلت‌سواری بانوان دارد؟
خیر، هیچ ادله صریحی در فقه امامیه برای منع این حق وجود ندارد.
سابقه قانونی این حق در ایران چگونه است؟
سال ۱۳۹۷ بانویی از اصفهان علیه ممنوعیت صدور گواهینامه موتورسیکلت برای بانوان شکایت کرد؛ در مرحله بدوی رای مثبت گرفت اما در تجدیدنظر مردود اعلام شد.
دیدگاه‌های فقهی درباره سوارکاری بانوان چیست؟
دو دیدگاه اصلی وجود دارد: جواز با کراهت در منظر عموم و جواز مطلق حتی در منظر عموم.
آیا کراهت سوارکاری بر اسب یا شتر شامل موتورسیکلت می‌شود؟
با توجه به تفاوت شکلی و اصل برائت، تسری کراهت به موتورسیکلت پذیرفتنی نیست.
چه پیامدی برای قانونگذاری دارد؟
با استناد به مجوز فقهی، قانونگذار می‌تواند حق موتورسیکلت‌سواری بانوان را بدون پیچیده‌سازی تصویب و به رسمیت بشناسد
