در تصمیمی کم‌سابقه، شورای امنیت سازمان ملل متحد با رأی موافق ۱۴ عضو، تحریم‌ها علیه احمد الشرع ملقب به ابومحمد جولانی، رئیس دولت موقت سوریه و انس حسن خطاب وزیر کشورش را لغو کرد. تنها چین از رأی دادن خودداری کرد. این تصمیم به ابتکار آمریکا تصویب و از سوی دمشق «نشانه اعتماد جامعه جهانی به رهبری جولانی» توصیف شد.
جزئیات تصویب قطعنامه شورای امنیت چه بود؟
به گزارش آناژورنال طبق منابع بین‌المللی، قطعنامه پیشنهادی آمریکا در نشست شب گذشته شورای امنیت به رأی گذاشته شد و با ۱۴ رأی موافق و یک رأی ممتنع (چین) به تصویب رسید.
در متن قطعنامه آمده است:
«شورای امنیت تصمیم می‌گیرد نام احمد الشرع و انس خطاب را از فهرست تحریم‌های مرتبط با افراد و گروه‌های وابسته به داعش و القاعده حذف کند.»
لغو این تحریم‌ها شامل رفع انسداد دارایی‌ها، لغو ممنوعیت سفر بین‌المللی و توقف محدودیت ارسال تجهیزات و سلاح به دمشق می‌شود.
واکنش دولت موقت سوریه به لغو تحریم‌ها چه بود؟
وزارت خارجه دولت موقت سوریه در بیانیه‌ای رسمی اعلام کرد:
«این تصمیم، قدردانی از نقش سازنده و مؤثر حکومت جولانی در برقراری امنیت و ثبات منطقه است و بازتابی از اعتماد فزاینده جامعه جهانی به رهبری رئیس‌جمهور الشرع محسوب می‌شود.»
در بخش دیگری از این بیانیه آمده است:
«لغو تحریم‌ها تأیید حقوقی و سیاسی بر سیاست ثابت سوریه در حفظ وحدت ملی، مبارزه با تروریسم و صیانت از حاکمیت کشور است.»
موضع آمریکا و دیگر اعضای شورا چه بود؟
مایک والتز، نماینده آمریکا در سازمان ملل، از این تصمیم استقبال کرد و گفت:
«تصویب این قطعنامه پیامی روشن است مبنی بر اینکه سوریه وارد دوران جدیدی شده است.»
در مقابل، فو کونگ، نماینده چین، با ابراز نگرانی از وضعیت امنیتی سوریه اظهار داشت که شورا باید پیش از تصمیم‌گیری، شرایط میدانی را با دقت بررسی می‌کرد.
به گفته کارشناسان سازمان ملل، این تصمیم بیشتر جنبه نمادین و سیاسی دارد، زیرا در ماه‌های گذشته نیز در آستانه سفرهای جولانی، اقدامات موقتی مشابهی اتخاذ شده بود.
آیا این تصمیم به عادی‌سازی روابط سوریه و آمریکا منجر می‌شود؟
لغو تحریم‌ها درست در آستانه دیدار رسمی ابومحمد جولانی و دونالد ترامپ در ۱۰ نوامبر در کاخ سفید انجام شده است؛ دیداری که به گفته منابع دیپلماتیک، می‌تواند آغاز فصل جدیدی در روابط دمشق و واشنگتن باشد.
این نخستین دیدار رسمی یک رئیس‌جمهور سوری با رئیس‌جمهور آمریکا در چند دهه اخیر محسوب می‌شود.
محورهای این دیدار شامل:
- بررسی رفع کامل تحریم‌ها علیه دمشق
- بازسازی اقتصادی سوریه
- و همکاری امنیتی در مبارزه با تروریسم خواهد بود.
پیش‌زمینه روابط جولانی و غرب
جولانی پیش‌تر در سپتامبر در نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک سخنرانی کرد؛ اقدامی که به‌عنوان بازگشت رسمی سوریه به عرصه بین‌المللی تعبیر شد.
او در ماه مه نیز در ریاض با ترامپ دیدار کرده بود و پس از آن، آمریکا در ژوئیه گروه تحت فرمان او یعنی هیئت تحریرالشام را از فهرست گروه‌های تروریستی حذف کرد.
ترامپ نیز در اظهاراتی پیشین، از تمایل خود برای پیوستن سوریه به پیمان ابراهیم و عادی‌سازی روابط با اسرائیل سخن گفته بود.
تحلیل: لغو تحریم‌ها، چرخشی بزرگ یا تاکتیکی موقت؟
تحلیلگران سیاسی بر این باورند که تصمیم اخیر شورای امنیت می‌تواند نخستین گام در جهت مشروعیت‌بخشی بین‌المللی به دولت جولانی باشد. با این حال، برخی ناظران هشدار می‌دهند که این اقدام ممکن است واکنش تند ایران، روسیه و برخی گروه‌های محور مقاومت را در پی داشته باشد.
به‌گفته منابع دیپلماتیک غربی، آمریکا تلاش دارد از طریق ادغام تدریجی سوریه در ساختار سیاسی خاورمیانه جدید، زمینه را برای تغییر موازنه در منطقه فراهم کند.
پرسش های متداول:
۱. شورای امنیت چه تصمیمی درباره جولانی گرفت؟
با تصویب قطعنامه‌ای به پیشنهاد آمریکا، تحریم‌ها علیه احمد الشرع ملقب به ابومحمد جولانی و انس خطاب لغو شد.
۲. چه کشورهایی از این تصمیم حمایت کردند؟
چهارده عضو شورای امنیت رأی موافق دادند و تنها چین رأی ممتنع اعلام کرد.
۳. لغو تحریم‌ها شامل چه مواردی است؟
رفع انسداد دارایی‌ها، لغو ممنوعیت سفر و توقف محدودیت‌های تسلیحاتی علیه دولت موقت سوریه.
۴. آیا این تصمیم به معنای عادی‌سازی روابط آمریکا و سوریه است؟
تحلیلگران می‌گویند این تصمیم می‌تواند مقدمه‌ای بر عادی‌سازی روابط باشد، به‌ویژه با توجه به دیدار برنامه‌ریزی‌شده جولانی و ترامپ در کاخ سفید.
۵. واکنش چین چه بود؟
نماینده چین ضمن رأی ممتنع، از تصمیم شتاب‌زده شورا ابراز نگرانی کرد و خواستار ارزیابی دقیق‌تر وضعیت میدانی سوریه شد.
