در پی افزایش ناآرامی‌ها در شهرهای آمریکا، دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری ایالات متحده تهدید کرده است که برای کنترل اوضاع در پورتلندِ اورگن، قانون شورش را اجرا می‌کند؛ اقدامی که در صورت اجرا، می‌تواند به چالش حقوقی تازه‌ای حتی از سوی قضات منصوب خود او منجر شود.
ترامپ چرا پورتلند را تهدید کرد؟
به گزارش آناژورنال، دونالد ترامپ در گفت‌وگو با خبرنگاران در دفتر بیضی شکل کاخ سفید، از بررسی اجرای قانون شورش (Insurrection Act) سخن گفت؛ قانونی که به او اجازه می‌دهد برای «بازگرداندن نظم» نیروهای فدرال را به شهرها اعزام کند.
او مدعی شد که اعتراضات در پورتلند از حالت مدنی خارج شده و به «شورش علیه دولت فدرال» شباهت دارد.
این اظهارات در حالی مطرح شده که اعتراضات گسترده علیه سیاست‌های مهاجرتی دولت ترامپ در چندین شهر از جمله پورتلند، شیکاگو و لس‌آنجلس ادامه دارد.
تلاش برای اعزام گارد ملی و واکنش ایالت‌ها
پس از صدور حکم اولیه قاضی ایمرگوت که محدودیت‌هایی بر اقدام فدرال وضع کرده بود، ترامپ دستور بررسی اعزام نیروهای گارد ملی کالیفرنیا به پورتلند را صادر کرد.
اما این تصمیم با واکنش سریع گوین نیوسام، فرماندار دموکرات کالیفرنیا، روبه‌رو شد. او در بیانیه‌ای اعلام کرد:
«هیچ نیروی نظامی از کالیفرنیا بدون مجوز رسمی ایالتی در عملیات داخلی شرکت نخواهد کرد.»
در همین حال، ایالت‌های ایلینوی و شیکاگو نیز روز دوشنبه با شکایت از دولت فدرال، خواستار توقف اعزام صدها نیروی گارد ملی به شهرهای خود شدند.
قانون شورش چیست و چرا حساسیت‌برانگیز است؟
قانون شورش در ایالات متحده که به سال ۱۸۰۷ بازمی‌گردد، به رئیس‌جمهور اختیار می‌دهد تا در شرایط بحران، نیروهای نظامی را برای کنترل اوضاع در داخل کشور به‌کار گیرد.
با این حال، استفاده از آن در داخل مرزهای آمریکا بسیار نادر و به‌شدت بحث‌برانگیز است، زیرا ممکن است مرز میان نظم عمومی و سرکوب سیاسی را مخدوش کند.
کارشناسان هشدار می‌دهند اجرای این قانون در پورتلند، می‌تواند زمینه‌ساز درگیری‌های خیابانی، اعتراضات ملی و شکایت‌های حقوقی گسترده شود.
نارضایتی ترامپ از قضات منصوب خود
یکی از نکات قابل‌توجه در این بحران، نارضایتی ترامپ از قضات منصوب خود است.
در هفته‌های اخیر، برخی از این قضات در پرونده‌های مهم مهاجرتی و امنیت داخلی، علیه تصمیم‌های کاخ سفید رأی داده‌اند.
این موضوع به گفته تحلیلگران، نشانه‌ای از استقلال دستگاه قضایی آمریکا از نفوذ سیاسی است.
یک منبع نزدیک به دولت فدرال به رسانه‌ها گفت:
«ترامپ از این که حتی قضات منصوب خودش در مقابل تصمیم‌های او ایستاده‌اند، عصبانی است و احتمالاً همین مسئله یکی از دلایل توسل او به قانون شورش است.»
آیا ترامپ می‌تواند قانون شورش را به‌تنهایی اجرا کند؟
از نظر حقوقی، رئیس‌جمهور آمریکا می‌تواند به استناد قانون ۱۸۰۷ و در صورت اعلام «وضعیت اضطراری ملی»، دستور اجرای قانون شورش را صادر کند.
با این حال، کنگره و دادگاه‌ها می‌توانند اجرای آن را محدود یا متوقف کنند.
تحلیلگران سیاسی پیش‌بینی می‌کنند که هرگونه اقدام ترامپ برای اعزام نیرو به پورتلند با موجی از چالش‌های قانونی و اعتراضات مردمی روبه‌رو خواهد شد.
سوالات متداول:
۱. قانون شورش چیست و چرا اجرای آن بحث‌برانگیز است؟
قانون شورش (۱۸۰۷) به رئیس‌جمهور اجازه می‌دهد نیروهای نظامی را برای کنترل شورش‌های داخلی به کار گیرد؛ اما استفاده از آن به‌دلیل نگرانی از نظامی‌سازی شهرها، همواره محل مناقشه بوده است.
۲. آیا ترامپ پیش از این نیز از این قانون استفاده کرده بود؟
خیر، اما او در دوران اعتراضات سال ۲۰۲۰ نیز تهدید به اجرای آن کرده بود که با مخالفت پنتاگون مواجه شد.
۳. واکنش فرمانداران ایالت‌ها به تهدید ترامپ چه بود؟
چند فرماندار از جمله گوین نیوسام در کالیفرنیا و جی پریتزکر در ایلینوی اعلام کردند که با اعزام نیروهای فدرال به شهرهای خود مخالفت خواهند کرد.
۴. چرا قضات منصوب ترامپ با او مخالفت می‌کنند؟
بسیاری از قضات فدرال با تأکید بر اصل تفکیک قوا، تصمیمات کاخ سفید را در تضاد با قانون اساسی دانسته‌اند و بر اساس قانون، نه وفاداری سیاسی، رأی می‌دهند.
۵. پیامد احتمالی اجرای قانون شورش در پورتلند چیست؟
احتمال تشدید درگیری‌های خیابانی، افزایش اعتراضات مردمی و ورود پرونده‌های متعدد به دیوان عالی آمریکا از جمله پیامدهای محتمل است.
