جدال بر سر شوخی با شاهنامه؛ آزادی بیان یا توهین به فردوسی؟

انتشار ویدئویی از زینب موسوی، کمدین ایرانی، با نام هنری «امپراطور کوزکو» که در آن با فردوسی و شاهنامه شوخی می‌کند، موجی از واکنش‌های متفاوت را در داخل و خارج کشور به همراه داشته است؛ واکنش‌هایی که میان دفاع از آزادی بیان و انتقاد از بی‌احترامی به مفاخر ملی تقسیم شده است.

جدال بر سر شوخی با شاهنامه؛ آزادی بیان یا توهین به فردوسی؟
اخبار فوری جنگ

به گزارش آناژورنال، ویدئویی از زینب موسوی، کمدین فعال در شبکه‌های اجتماعی، در روزهای اخیر منتشر شد که در آن او با شاهنامه و فردوسی شوخی می‌کند.

این ویدئو بلافاصله بازتاب گسترده‌ای در فضای مجازی داشت و به موضوعی بحث‌برانگیز میان کاربران ایرانی و حتی رسانه‌های خارج از کشور تبدیل شد.

برخی کاربران و فعالان فرهنگی این اقدام را بخشی از آزادی بیان و حق طنزپردازی دانستند و معتقدند نقد یا شوخی با آثار ادبی نباید با برخورد قضایی مواجه شود.

در مقابل، گروهی دیگر این رفتار را بی‌احترامی به میراث ادبی ایران عنوان کرده و محتوای آن را در شأن یک اثر طنز جدی و تأمل‌برانگیز ندانستند.

در پی گسترش این واکنش‌ها، قوه قضائیه ایران بدون ذکر نام موسوی، در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که علیه یکی از فعالان فضای مجازی به دلیل طرح سخنان خلاف عفت عمومی درباره فردوسی اعلام جرم شده است. در این اطلاعیه تأکید شده:

انتشار این برنامه در فضای مجازی که با صحبت‌های خلاف عفت عمومی مجری در مورد فردوسی همراه بود، منجر به اقدام قضایی دادستانی تهران شد.

زینب موسوی که پیش‌تر نیز با نام کاربری امپراطور کوزکو شناخته می‌شد، سابقه تولید محتوای طنز درباره مسائل سیاسی و اجتماعی را دارد.

او بارها با استفاده از زبان طنز به نقد مسائل روز پرداخته است؛ موضوعی که موافقان آن را نشانه‌ای از شجاعت در بیان و مخالفان آن را عبور از خطوط قرمز فرهنگی می‌دانند.

آیا شوخی با مفاخر ادبی مصداق آزادی بیان است؟

کارشناسان رسانه بر این باورند که مرز میان طنز و توهین بسیار باریک است.

برخی تأکید دارند که طنز همواره برای شکستن تابوها و ایجاد گفت‌وگو به کار رفته است، در حالی که مخالفان می‌گویند شوخی با نمادهای ملی، می‌تواند آسیب فرهنگی به همراه داشته باشد.

واکنش احتمالی در آینده چگونه خواهد بود؟

با توجه به اعلام جرم قوه قضائیه، پیش‌بینی می‌شود این پرونده به‌زودی وارد مراحل قضایی شود.

در عین حال، کارشناسان معتقدند نحوه برخورد با این پرونده می‌تواند در آینده بر محدوده آزادی بیان در ایران تأثیر قابل توجهی بگذارد.

سوالات متداول:

زینب موسوی کیست؟
او کمدین ایرانی و فعال شبکه‌های اجتماعی است که با نام «امپراطور کوزکو» شناخته می‌شود و سابقه طنزپردازی درباره مسائل سیاسی و فرهنگی را دارد.

قوه قضائیه چه واکنشی به ویدئوی اخیر نشان داد؟
قوه قضائیه اعلام کرد علیه یکی از فعالان مجازی به دلیل سخنان «خلاف عفت عمومی درباره فردوسی» اعلام جرم شده است.

موافقان این ویدئو چه استدلالی دارند؟
آنها معتقدند این اقدام مصداق آزادی بیان است و طنز می‌تواند به نقد میراث فرهنگی و اجتماعی بپردازد.

منتقدان چه نظری دارند؟
مخالفان بر این باورند که این شوخی‌ها نوعی بی‌احترامی به مفاخر ملی و فاقد ارزش طنز جدی است.

آینده این پرونده چگونه خواهد بود؟
با اعلام جرم رسمی، احتمال دارد این پرونده وارد روند قضایی شود و نتیجه آن بر مرزهای آزادی بیان در ایران تأثیرگذار باشد.

تیم تحریریه آناژورنال متشکل از روزنامه‌نگاران باتجربه و متخصص در حوزه‌های خبری متنوع از جمله اخبار سینمای ایران و جهان، فناوری، و رویدادهای محلی است. این تیم با بیش از چند سال تجربه در رسانه‌ آناژورنال، به ارائه اخبار دقیق، به‌روز و جذاب متعهد است.