به گزارش آناژورنال، در روز ۸ اوت، «نیکول پاشینیان» نخست‌وزیر ارمنستان و «الهام علی‌اف» رئیس‌جمهور جمهوری آذربایجان در کاخ سفید واشنگتن حاضر شدند تا با حضور دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، اعلامیه صلح سه‌جانبه را امضا کنند.
این توافق علاوه بر پایان دادن به مناقشه دیرینه قره‌باغ، شامل اجرای کریدور استراتژیک زنگزور نیز هست.
اختلافات میان دو کشور پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در اوایل دهه ۱۹۹۰ میلادی و مداخله ارمنستان در منطقه قره‌باغ آغاز شد و در چهار دهه گذشته بارها به جنگ تمام‌عیار و درگیری‌های مرزی منجر شد.
با شدت گرفتن درگیری‌ها و فشارهای بین‌المللی، به‌ویژه با ابتکار آمریکا در دوره ترامپ، مذاکرات صلح سرعت گرفت و در نهایت به این توافق تاریخی منجر شد.
مهم ترین مفاد توافق نامه صلح ارمنستان آذربایجان
بر اساس متن منتشرشده توسط وزارت خارجه ارمنستان، این توافق‌نامه ۱۰ ماده دارد که مهم‌ترین بندهای آن عبارتند از:
- ماده اول و دوم: به رسمیت شناختن متقابل حاکمیت، تمامیت ارضی و استقلال سیاسی و تعهد به عدم طرح ادعاهای ارضی در آینده.
- ماده سوم: منع توسل به زور یا تهدید به استفاده از زور و جلوگیری از استفاده کشورهای ثالث از خاک هر یک برای اقدام مسلحانه علیه طرف دیگر.
- ماده چهارم: عدم مداخله در امور داخلی یکدیگر.
- ماده پنجم: برقراری روابط دیپلماتیک ظرف مدت معین پس از تبادل اسناد تصویب.
- ماده ششم: آغاز مذاکرات کمیسیون‌های مرزی برای تحدید و علامت‌گذاری مرزها.
- ماده هفتم: منع استقرار نیروهای نظامی کشورهای ثالث در مرز مشترک و اجرای اقدامات اعتمادساز.
- ماده هشتم: محکومیت تروریسم، جدایی‌طلبی، افراط‌گرایی و تبعیض.
- ماده نهم: همکاری در زمینه شناسایی و بازگرداندن مفقودان جنگی و اجرای عدالت.
- ماده دهم: امکان انعقاد توافق‌نامه‌های جداگانه در حوزه‌های اقتصادی، حمل‌ونقل، محیط زیست، انسانی و فرهنگی.
تحلیلگران سیاسی این توافق را نقطه عطفی در روابط قفقاز جنوبی می‌دانند که می‌تواند معادلات امنیتی، اقتصادی و ترانزیتی منطقه را متحول کند.
در عین حال، برخی کارشناسان هشدار داده‌اند که اجرای دقیق بندهای توافق و مدیریت حساسیت‌های تاریخی دو کشور، چالش اصلی پیش‌رو خواهد بود.
آینده کریدور زنگزور
یکی از محورهای کلیدی این توافق، عملیاتی شدن کریدور زنگزور است که قرار است ارمنستان را به جمهوری آذربایجان و از آن طریق به بازارهای آسیای میانه متصل کند.
این مسیر اهمیت ژئوپلیتیکی بالایی داشته و می‌تواند به مسیر جایگزین ترانزیت بین‌المللی تبدیل شود.
سؤالات متداول:
توافق‌نامه صلح ارمنستان و آذربایجان چه زمانی امضا شد؟
این توافق‌نامه در تاریخ ۸ اوت با حضور رهبران دو کشور و دونالد ترامپ در کاخ سفید پاراف شد.
مفاد اصلی توافق چیست؟
به رسمیت شناختن تمامیت ارضی، منع ادعاهای ارضی، منع استفاده از زور، برقراری روابط دیپلماتیک، تحدید مرزها و همکاری اقتصادی و انسانی.
کریدور زنگزور چه اهمیتی دارد؟
این مسیر ترانزیتی، ارمنستان را به آذربایجان و آسیای میانه متصل می‌کند و نقش مهمی در تجارت منطقه‌ای و بین‌المللی دارد.
آیا این توافق مناقشه قره‌باغ را به‌طور کامل پایان می‌دهد؟
اگر بندهای توافق به‌طور کامل اجرا شود، این توافق می‌تواند به پایان مناقشه بیانجامد، اما اجرای آن با چالش‌های سیاسی و تاریخی همراه است.
