به گزارش آناژورنال در جریان نشست روز پنجشنبه ۳ مهرماه ۱۴۰۴ (۲۵ سپتامبر ۲۰۲۵) نمایندگان چین، ایران، پاکستان و روسیه در دوشنبه تاجیکستان وضعیت افغانستان را بررسی و در بیانیه‌ای مشترک ۱۱ محور اصلی همکاری و حمایت از افغانستان را اعلام کردند. این بیانیه بر حمایت از افغانستان مستقل، فراگیر و عاری از تروریسم و مواد مخدر تأکید دارد.
جزئیات نشست چهارجانبه درباره افغانستان
این نشست در ادامه مشورت‌های منطقه‌ای برای یافتن راه‌حل سیاسی و امنیتی در افغانستان برگزار شد. چهار کشور در بیانیه مشترک خود بر نکات کلیدی زیر تأکید کردند:
مهم‌ترین محورهای بیانیه مشترک چه بود؟
۱. حمایت از استقلال و تمامیت ارضی افغانستان:
چهار کشور بر ضرورت تقویت افغانستان به‌عنوان کشوری مستقل، یکپارچه، باثبات و عاری از تروریسم و مواد مخدر تأکید کردند.
۲. گسترش همکاری‌های اقتصادی و منطقه‌ای:
این کشورها از تداوم تعاملات اقتصادی با افغانستان برای بهبود شرایط مردم و ادغام فعال این کشور در همکاری‌های اقتصادی منطقه‌ای حمایت کردند.
۳. بازنگری در تحریم‌ها:
بیانیه به اهمیت کاهش تحریم‌های سال ۱۹۸۸ و لغو محدودیت‌های سفر اعضای طالبان برای تسهیل روند صلح اشاره کرده است.
۴. کمک‌های بشردوستانه:
چهار طرف از جامعه بین‌المللی خواستند تا کمک‌های اضطراری بیشتری به افغانستان ارائه شود و این کمک‌ها از ملاحظات سیاسی دور نگه داشته شود.
۵. مبارزه با تروریسم:
بیانیه نگرانی عمیق از فعالیت گروه‌های تروریستی در افغانستان از جمله داعش، القاعده، تحریک طالبان پاکستان، جیش‌العدل و ارتش آزادی‌بخش بلوچستان را اعلام و خواستار نابودی اردوگاه‌های آموزشی تروریستی شد.
۶. مقابله با مواد مخدر:
چهار کشور از تلاش‌های افغانستان برای کاهش کشت تریاک تقدیر و نسبت به افزایش تولید مواد مخدر صنعتی هشدار دادند. آنان بر مبارزه مشترک علیه قاچاقچیان مواد مخدر و توسعه کشاورزی جایگزین تأکید کردند.
۷. بازگشت پناهندگان افغان:
این کشورها از ایران و پاکستان بابت میزبانی از میلیون‌ها پناهنده افغان قدردانی کرده و از جامعه جهانی خواستند حمایت مالی پایدار برای بازگشت پناهندگان فراهم کند.
۸. تشکیل دولت فراگیر:
بیانیه بر ضرورت ایجاد نظام حکمرانی فراگیر در افغانستان و مشارکت همه اقشار و گروه‌های قومی و مذهبی تأکید دارد.
۹. حقوق زنان و دختران:
چهار کشور دسترسی زنان و دختران به آموزش، اشتغال و مشارکت در زندگی عمومی را کلید صلح و رفاه افغانستان دانستند.
۱۰. مسئولیت ناتو:
بیانیه تصریح می‌کند کشورهای عضو ناتو باید تحریم‌های یکجانبه را لغو و دارایی‌های مسدودشده افغانستان را آزاد کنند و از استقرار پایگاه‌های نظامی جدید در افغانستان یا اطراف آن خودداری کنند.
۱۱. حمایت از دیپلماسی و چارچوب‌های منطقه‌ای:
بیانیه از نقش سازمان ملل، نشست وزرای همسایه افغانستان، قالب مسکو و سازمان همکاری شانگهای در یافتن راه‌حل سیاسی استقبال کرده و بر تداوم مشورت‌های چهارجانبه تأکید دارد.
پیامدهای این بیانیه برای آینده افغانستان چیست؟
تحلیلگران معتقدند بیانیه اخیر نشان‌دهنده همگرایی بی‌سابقه کشورهای کلیدی منطقه در قبال افغانستان است. تأکید بر مبارزه با تروریسم، مواد مخدر و ایجاد دولت فراگیر می‌تواند مسیر مذاکرات بین‌المللی با کابل را تغییر دهد. همچنین این بیانیه می‌تواند زمینه‌ساز افزایش همکاری‌های اقتصادی و امنیتی میان افغانستان و کشورهای منطقه شود.
پرسش‌های متداول:
۱. این نشست چهارجانبه در کجا برگزار شد؟
نشست نمایندگان ویژه چین، ایران، پاکستان و روسیه در ۱۲ سپتامبر ۲۰۲۵ در دوشنبه تاجیکستان برگزار شد.
۲. مهم‌ترین هدف بیانیه مشترک چه بود؟
هدف بیانیه، حمایت از افغانستان باثبات و مستقل، مبارزه با تروریسم و مواد مخدر و تقویت همکاری‌های اقتصادی و منطقه‌ای بود.
۳. آیا در بیانیه به حقوق زنان و دختران افغان اشاره شده است؟
بله، بیانیه بر دسترسی زنان و دختران به آموزش، اشتغال و مشارکت در زندگی عمومی تأکید کرده است.
۴. چهار کشور درباره پناهندگان افغان چه گفتند؟
آنان از ایران و پاکستان به‌خاطر میزبانی پناهندگان قدردانی و از جامعه جهانی خواستند حمایت مالی پایدار برای بازگشت پناهندگان فراهم کند.
۵. بیانیه چه موضعی نسبت به ناتو و تحریم‌ها دارد؟
بیانیه از کشورهای عضو ناتو خواسته است تحریم‌های یکجانبه علیه افغانستان را لغو و دارایی‌های مسدودشده را آزاد کنند و از استقرار پایگاه‌های نظامی جدید خودداری کنند.
