در حالی که سوکت ۱۲ ولتی خودرو یا همان فندکی ماشین از یک وسیله ساده برای روشن کردن سیگار به منبع تغذیه‌ای برای انواع گجت‌ها و شارژرها تبدیل شده، اما استفاده نادرست از آن می‌تواند خسارت‌های سنگینی به سیستم برق خودرو وارد کند.
کارشناسان خودرو هشدار می‌دهند که برخی وسایل، حتی در ظاهر بی‌خطر، ممکن است باعث سوختن فیوز، تخلیه باتری یا آتش‌سوزی داخلی شوند.
۱. فندک سیگار قدیمی؛ اشتباه کلاسیک
به گزارش آناژورنال اگرچه نام این پورت از «فندک» گرفته شده، اما سوکت‌های ۱۲ ولتی جدید برای گرما طراحی نشده‌اند.
قرار دادن فندک‌های فلزی قدیمی در این پورت‌ها می‌تواند به‌دلیل تفاوت استاندارد، گرمای بالا و تطابق ابعادی نامناسب باعث ذوب‌شدن یا آسیب جدی به سوکت و سیم‌کشی شود.
۲. اینورتر با توان نامناسب؛ تهدید پنهان برای سیستم برق
اینورترها (Power Inverters) برق DC خودرو را به برق AC برای دستگاه‌های خانگی تبدیل می‌کنند.
اما اگر توان خروجی اینورتر بیش از ظرفیت پورت ۱۲ ولتی باشد، نتیجه چیزی جز سوختن فیوز، افزایش دمای کابل‌ها یا حتی آسیب ECU خودرو نخواهد بود.
همیشه باید توان مصرفی دستگاه‌ها را با توان مجاز پورت خودرو تطبیق دهید.
۳. دستگاه‌های متصل در طول شب؛ عامل خاموشی صبحگاهی
برخی خودروها حتی پس از خاموش شدن موتور نیز برق پورت ۱۲ ولتی را قطع نمی‌کنند.
در این حالت، باقی‌ماندن دستگاه‌هایی مانند دوربین داشبورد (Dashcam)، هاب کارپلی (CarPlay) یا شارژر موبایل، می‌تواند باتری را در طول شب تخلیه کامل کند.
پیشنهاد کارشناسان این است که قبل از پارک شبانه، تمام وسایل متصل را جدا کنید یا از پورت‌هایی استفاده کنید که پس از خاموش شدن خودرو برق‌رسانی را قطع می‌کنند.
۴. شارژرهای بی‌کیفیت؛ تهدید دوگانه برای گوشی و خودرو
شارژرهای ارزان و بی‌استاندارد نه‌تنها جریان برق ناپایدار تولید می‌کنند، بلکه به‌دلیل طراحی ضعیف مدارها گرمای زیادی ایجاد کرده و باعث آسیب به پورت یا فیوز خودرو می‌شوند.
این شارژرها می‌توانند باتری گوشی را متورم یا مدار داخلی آن را بسوزانند.
بهترین راهکار، استفاده از برندهای معتبر دارای گواهی CE یا FCC و کابل‌های اصلی است.
۵. اجسام غیرالکترونیکی؛ خطر اتصال کوتاه
قرار دادن اشیایی مانند سکه، خرده‌ریز یا زباله در پورت فندکی می‌تواند به سرعت موجب اتصال کوتاه (Short Circuit) شود.
در بسیاری از موارد دیده شده که یک سکه کوچک باعث آتش‌سوزی در سیم‌کشی داخل داشبورد شده است.
برای جلوگیری از چنین حوادثی، در صورت عدم استفاده از پورت، حتماً از درپوش محافظ استفاده کنید.
چرا رعایت این نکات حیاتی است؟
سیستم برق خودرو بسیار حساس است و هرگونه ولتاژ یا جریان اضافی می‌تواند به واحد کنترل موتور (ECU)، فیوزها و سیم‌کشی آسیب جدی وارد کند.
حتی یک اشتباه ساده در استفاده از پورت ۱۲ ولتی می‌تواند هزینه‌ای چندمیلیونی برای تعمیر در پی داشته باشد.
سوالات متداول:
۱. آیا می‌توان فندک سیگار قدیمی را در پورت خودروهای جدید استفاده کرد؟
خیر، پورت‌های جدید برای تولید گرما طراحی نشده‌اند و استفاده از فندک‌های فلزی قدیمی می‌تواند به سوکت آسیب بزند.
۲. چرا اتصال وسایل در طول شب خطرناک است؟
زیرا برخی خودروها برق پورت ۱۲ ولتی را پس از خاموش شدن قطع نمی‌کنند و این موضوع موجب تخلیه کامل باتری می‌شود.
۳. استفاده از چه نوع شارژرهایی ایمن‌تر است؟
شارژرهایی با استاندارد CE، FCC یا برندهای معتبر که ولتاژ خروجی پایداری دارند.
۴. چگونه بفهمیم اینورتر مناسب خودرو ماست؟
باید توان خروجی اینورتر (وات) با توان مجاز درج‌شده در دفترچه خودرو مطابقت داشته باشد و از نوع ایمن مخصوص خودرو باشد.
۵. آیا قرار دادن اجسام کوچک در پورت فندکی خطر دارد؟
بله، حتی یک سکه می‌تواند باعث اتصال کوتاه، سوختن فیوز یا آتش‌سوزی در سیم‌کشی شود.
