مدل هوش مصنوعی o3 شرکت OpenAI با شکست مدل Grok 4 از شرکت xAI در فینال، عنوان قهرمانی تورنمنت شطرنج هوش مصنوعی‌های همه‌منظوره را از آن خود کرد؛
رقابتی که علاوه بر اهمیت فنی، بار دیگر شعله‌های رقابت شخصی سم آلتمن و ایلان ماسک را برافروخت.
رقابت تاریخی هوش مصنوعی‌ها در شطرنج
به گزارش آناژورنال این تورنمنت که در پلتفرم Kaggle متعلق به گوگل برگزار شد، متفاوت از نبردهای کلاسیکی مانند مسابقه‌ی تاریخی «گری کاسپاروف» و کامپیوتر دیپ‌بلو بود.
این‌بار خبری از ابرکامپیوترهای تخصصی شطرنج نبود و مدل‌های زبانی بزرگ همه‌منظوره (LLM) در برابر هم قرار گرفتند تا توانایی استدلال و یادگیری استراتژیک آن‌ها سنجیده شود.
در طول سه روز رقابت، هشت مدل از شرکت‌های سرشناس xAI، گوگل، OpenAI، آنتروپیک و همچنین شرکت‌های چینی DeepSeek و Moonshot AI به مصاف یکدیگر رفتند.
فروپاشی Grok در روز فینال
تا پیش از فینال، Grok 4 قدرتمندترین مدعی قهرمانی به نظر می‌رسید. اما طبق گزارش «پدرو پینهاتا» از وب‌سایت Chess، این برتری در روز پایانی به پایان رسید.
در بازی‌های فینال، Grok با ارائه یک بازی پر از اشتباهات استراتژیک و تاکتیکی، عملاً در برابر o3 از هم پاشید.
هیکارو ناکامورا، استاد بزرگ شطرنج، در پخش زنده مسابقه گفت:
“Grok در این بازی‌ها اشتباهات بسیار زیادی مرتکب شد، اما OpenAI اینطور نبود.”
در چند بازی، Grok حتی وزیر خود را به راحتی از دست داد؛ اشتباهی که در سطح قهرمانی تقریباً بی‌سابقه است.
واکنش ایلان ماسک به شکست گروک در شطرنج
پیش از آغاز فینال، ماسک در شبکه اجتماعی ایکس تلاش کرد اهمیت این رقابت را کم‌رنگ کند و گفت موفقیت‌های قبلی Grok «اثر جانبی» بوده و xAI «تقریباً هیچ تلاشی برای موفقیت در شطرنج نکرده است.»
این اظهارات از سوی برخی تحلیلگران به‌عنوان مدیریت پیشاپیش شکست در برابر رقیب دیرینه، سم آلتمن، تلقی شد.
جایگاه شطرنج در ارزیابی هوش مصنوعی
از دیرباز، بازی‌هایی چون شطرنج به‌عنوان معیار سنجش توانایی ماشین‌ها در تفکر منطقی و تصمیم‌گیری پیچیده شناخته شده‌اند.
پیروزی تاریخی آلفاگو دیپ‌مایند بر قهرمان جهان، «لی سه-دول»، که منجر به بازنشستگی او شد، نمونه‌ای از این روند بود.
اکنون، پیروزی o3 بر Grok نشان می‌دهد که مدل‌های زبانی بزرگ، فراتر از تولید متن، در حال یادگیری مهارت‌های استدلال عمیق و بازی‌های استراتژیک هستند.
سوالات متداول:
۱. تورنمنت شطرنج هوش مصنوعی در کجا برگزار شد؟
این رقابت در پلتفرم Kaggle متعلق به گوگل برگزار شد.
۲. تفاوت این تورنمنت با مسابقات شطرنج سنتی چه بود؟
به‌جای ابرکامپیوترهای تخصصی شطرنج، مدل‌های زبانی همه‌منظوره که برای کارهای روزمره طراحی شده‌اند با یکدیگر رقابت کردند.
۳. چرا شکست Grok خبرساز شد؟
زیرا Grok تا پیش از فینال قدرتمندترین مدل به نظر می‌رسید، اما در بازی پایانی اشتباهات فاحش انجام داد.
۴. واکنش ایلان ماسک به این شکست چه بود؟
او پیش از فینال تلاش کرد اهمیت رقابت را کم‌رنگ جلوه دهد و موفقیت‌های Grok را «اثر جانبی» دانست.
