در یکی از نوآورانه‌ترین پیشرفت‌های حوزه فناوری اطلاعات و انرژی، تیمی از محققان دانشگاه لاوال کانادا به سرپرستی دانشمند ایرانی، علیرضا گراوند موفق به ساخت یک تراشه فوتونیک بسیار نازک و پرسرعت شده‌اند که می‌تواند انقلابی در صنعت هوش مصنوعی و مراکز داده ایجاد کند.
به گزارش آناژورنال این تراشه نوری منحصر‌به‌فرد قادر است داده‌ها را با سرعت خیره‌کننده ۱۰۰۰ گیگابیت بر ثانیه (۱ ترابیت بر ثانیه) منتقل کند؛ درحالی‌که فناوری‌های فعلی تنها به حداکثر ۵۶ گیگابیت بر ثانیه محدود هستند.
علیرضا گراوند، سرپرست پروژه، در توضیح ظرفیت این فناوری گفته است:
«شما می‌توانید مجموعه داده‌ای معادل بیش از ۱۰۰ میلیون کتاب را در کمتر از ۷ دقیقه منتقل کنید؛ تقریباً به اندازه زمان دم‌کردن یک فنجان قهوه.»
این تراشه که به ضخامت یک تار مو است، به‌جای استفاده از الکتریسیته، با نور کار می‌کند و از فناوری فوتونیک بهره می‌گیرد.
این ویژگی نه تنها سرعت را به طرز چشم‌گیری افزایش می‌دهد، بلکه مصرف انرژی را نیز به‌طور فوق‌العاده‌ای کاهش می‌دهد.
برای مثال، این تراشه فقط ۴ ژول انرژی مصرف می‌کند؛ مقداری معادل انرژی لازم برای گرم‌کردن تنها یک میلی‌لیتر آب به اندازه یک درجه سانتی‌گراد.
موفقیت این تراشه مدیون استفاده از مدولاتورهای حلقه‌ای میکرورینگ (MRMs) است؛ ساختارهایی میکروسکوپی از جنس سیلیکون که می‌توانند نور را برای انتقال داده تغییر دهند.
پیش از این، اغلب سیستم‌ها تنها از «شدت» نور استفاده می‌کردند.
اما تیم دانشگاه لاوال موفق شده است از «فاز» نور نیز برای کدگذاری اطلاعات بهره بگیرد.
این رویکرد، یک بُعد جدید به فرآیند انتقال داده افزوده و موجب افزایش نمایی در پهنای باند شده است.
سوالات متداول:
1. تفاوت اصلی تراشه فوتونیک جدید با تراشه‌های سنتی چیست؟
این تراشه به‌جای الکترون‌ها، از نور برای انتقال داده استفاده می‌کند که سرعت و کارایی بالاتری دارد.
2. آیا این فناوری در آینده نزدیک تجاری‌سازی می‌شود؟
هنوز برنامه رسمی برای تجاری‌سازی اعلام نشده، اما با توجه به رشد نیاز بازار، احتمال پیاده‌سازی صنعتی در آینده نزدیک بسیار زیاد است.
3. مهم‌ترین کاربرد این تراشه چیست؟
کاربرد اصلی آن در مراکز داده هوش مصنوعی، تجهیزات پردازش ابری و سیستم‌های پردازش بزرگ‌داده خواهد بود.
