محمد ارشدی، عضو شورای راهبردی اندیشکده تدبیر آب ایران، با تأکید بر تشدید بحران آب در کشور اعلام کرد که بیش از ۸۰ درصد مشکلات کنونی ناشی از خطاهای انسانی و سیاست‌گذاری‌های نامناسب است، نه تغییرات اقلیمی. او گفت که اگرچه ایران هزاران سال با اقلیم خشک سازگار بوده، اما در دهه‌های اخیر، سیاست‌گذاری‌های نادرست تعادل تاریخی را بر هم زده است.
متهمان اصلی بحران آب چه کسانی هستند؟
به گزارش آناژورنال این کارشناس آب با اشاره به «به صدا درآمدن آژیر قرمز» در سراسر کشور، چند عامل کلیدی را مسئول بحران آب فعلی معرفی کرد:
- کشاورزی ناپایدار: مصرف بی‌رویه آب در کشاورزی سنتی و ناکارآمد
- سدسازی بی‌رویه: احداث سدها بدون توجه به محدودیت‌های اکولوژیک
- برداشت از منابع زیرزمینی: استفاده افراطی از چاه‌های عمیق بدون نظارت جامع
- ملی شدن آب: مدیریت کاملاً متمرکز و دولتی که مصرف را به جای کاهش، افزایش داده است
- توسعه صنایع آب‌بر: صنایع بزرگ و پرمصرف به‌جای صنایع کم‌آب و اشتغال‌زا
ارشدی تأکید کرد که بحران فعلی «زنجیره‌ای از تصمیمات اشتباه تاریخی» است و با ادامه این روند، تخریب دشت‌ها و خشک شدن سفره‌های زیرزمینی می‌تواند به تهدیدی برای تمدن ایران تبدیل شود.
وضعیت تهران چگونه است و چه خطراتی در کمین است؟
ارشدی در تحلیل وضعیت پایتخت گفت:
«تهران هر ساله حدود ۱.۶۵ میلیارد مترمکعب آب مصرف می‌کند که تنها بخش کوچکی از آن برای مصارف شرب است. مصرف بیش از حد در فضای سبز، کولرهای آبی و هدررفت شبکه بخش قابل توجهی از این رقم را تشکیل می‌دهد.»
او افزود: طرح‌های انتقال آب مانند پروژه سد طالقان، راهکاری موقتی هستند و نمی‌توانند مشکلات ساختاری را برطرف کنند.
چه راه‌حلی برای خروج از این بحران وجود دارد؟
ارشدی به‌عنوان راهکار اصلی، بر اصلاح الگوی مصرف و مشارکت واقعی شهروندان در مدیریت آب تأکید کرد. او معتقد است که هیچ راه‌حل فنی یا طرح انتقال آب قادر به حل بحران نیست مگر اینکه «رفتار مصرفی مردم» تغییر کند.
عبارت کلیدی او در پایان:
«مشکل ما کمبود آب نیست؛ مشکل اصلی، نوع مصرف و نگرش مردم است.»
سؤالات متداول:
بحران آب در ایران نتیجه چیست؟
بیش از ۸۰ درصد بحران آب به دلیل خطاهای انسانی و سیاست‌گذاری‌های نادرست است، نه فقط تغییرات اقلیمی.
چه عواملی بیشترین نقش را در بحران آب دارند؟
کشاورزی ناپایدار، سدسازی بی‌رویه، برداشت بی‌محابا از منابع زیرزمینی و توسعه صنایع آب‌بر.
مصرف آب در تهران چقدر است؟
حدود ۱.۶۵ میلیارد مترمکعب در سال، که بخش زیادی از آن در فضای سبز و کولرهای آبی مصرف می‌شود.
آیا طرح‌های انتقال آب مثل سد طالقان مشکل را حل می‌کنند؟
این راهکارها موقتی هستند و بدون اصلاح الگوی مصرف و مشارکت مردم، تأثیر بلندمدت ندارند.
چه اقدامی از سوی شهروندان لازم است؟
صرفه‌جویی عملی، تغییر عادات مصرفی و مشارکت در مدیریت منابع آب.
