به گزارش آناژورنال، دولت آمریکا معافیت‌های تحریمی بندر چابهار را که پیش‌تر برای توسعه اقتصادی افغانستان و تجارت منطقه‌ای اعطا شده بود، لغو کرد.
این تصمیم، مسیر تجاری مهم هند به افغانستان و آسیای مرکزی را تهدید می‌کند و پیامدهای ژئوپلیتیکی قابل توجهی دارد.
جزئیات لغو معافیت‌ها
بنا بر اعلام وزارت امور خارجه آمریکا، این تصمیم از آخر ماه میلادی جاری اجرایی میشود. توماس پیگوت، معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، هشدار داد:
“به محض اجرایی شدن لغو این مجوز، افرادی که بندر چابهار را اداره می‌کنند یا در سایر فعالیت‌های مشمول IFCA شرکت دارند، ممکن است در معرض تحریم‌ها قرار گیرند.”
معافیت تحریمی بندر چابهار از سال ۲۰۱۸ میلادی برای تسهیل پروژه‌های تجاری و بازسازی افغانستان برقرار بود. قانون آزادی ایران و مقابله با گسترش سلاح‌های هسته‌ای (IFCA) مجازات‌هایی بر بخش‌های مرتبط با انرژی، کشتیرانی و کشتی‌سازی ایران اعمال می‌کند.
اهمیت بندر چابهار برای هند
بندر چابهار تنها مسیر دسترسی مستقیم هند به افغانستان و آسیای میانه بدون عبور از پاکستان است. دهلی نو تاکنون بیش از ۱۲۰ میلیون دلار در توسعه ترمینال شهید بهشتی سرمایه‌گذاری کرده و قصد داشت ظرفیت آن را تا سال ۲۰۲۶ پنج برابر کند.
این بندر رقیبی راهبردی برای بندر گوادر پاکستان تحت مدیریت چین محسوب میشود و مسیر کلیدی ارسال کمک‌های بشردوستانه به افغانستان نیز هست.
پیامدهای لغو معافیت‌ها
لغو معافیت بخشی از سیاست فشار حداکثری آمریکا علیه ایران محسوب میشود و هند را در موقعیتی دشوار قرار می‌دهد. کارشناسان هشدار می‌دهند که توقف یا محدود شدن پروژه‌های هند در چابهار می‌تواند:
- موقعیت چین در منطقه را تقویت کند
- تلاش‌های دهلی نو برای دسترسی به آسیای میانه را به خطر بیندازد
- سرمایه‌گذاری هند در پروژه را کاهش دهد
واکنش‌ها و چشم‌انداز آینده
مقام‌های هندی تاکنون واکنش رسمی نشان نداده‌اند، اما انتظار می‌رود موضوع در گفت‌وگوهای دیپلماتیک مطرح شود. پیش‌نویس قطعنامه کره جنوبی برای تعلیق تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران در شورای امنیت توزیع شده و احتمال رای نیاوردن آن و فعال شدن مکانیسم ماشه وجود دارد.
نشریات بین‌المللی مانند نشنال‌اینترست می‌نویسند که هند پروژه را زنده نگه می‌دارد اما از سرمایه‌گذاری گسترده خودداری می‌کند تا روابط با آمریکا و مذاکرات با اتحادیه اروپا به خطر نیفتد.
سوالات متداول:
چرا معافیت تحریمی بندر چابهار لغو شد؟
لغو معافیت بخشی از سیاست فشار حداکثری آمریکا علیه ایران و محدود کردن فعالیت‌های اقتصادی مرتبط با انرژی و کشتیرانی است.
این تصمیم چه تأثیری بر هند دارد؟
لغو معافیت هند را در موقعیتی دشوار قرار می‌دهد و مسیر مستقیم تجاری به افغانستان و آسیای میانه را تهدید می‌کند.
بندر چابهار چه اهمیتی برای تجارت منطقه‌ای دارد؟
این بندر تنها مسیر مستقیم هند به افغانستان و آسیای میانه بدون عبور از پاکستان است و رقیبی راهبردی برای بندر گوادر پاکستان محسوب میشود.
ترمینال شهید بهشتی چه نقشی در پروژه هند دارد؟
ترمینال شهید بهشتی محور اصلی طرح هند برای توسعه تجارت و ارسال کمک‌های بشردوستانه به افغانستان است.
آینده پروژه با لغو معافیت‌ها چگونه خواهد بود؟
هند پروژه را ادامه می‌دهد اما از سرمایه‌گذاری گسترده خودداری می‌کند و آینده بندر چابهار تحت تأثیر مکانیسم ماشه و تحریم‌های آمریکا با ابهام روبه‌رو خواهد شد.
