توافقنامه آبراهام را می‌توان یکی از جنجالی‌ترین و در عین حال مهم‌ترین نقاط عطف خاورمیانه در دهه اخیر دانست؛ توافقی که نامش از ابراهیم پیامبر گرفته شده، همان پیامبری که یهودیان، مسیحیان و مسلمانان او را پدر معنوی خود می‌دانند.
به گزارش آناژرونال در ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۰، امارات و بحرین با میانجی‌گری ایالات متحده و امضای دونالد ترامپ، توافقی را با اسرائیل امضا کردند که هدف آن عادی‌سازی روابط دیپلماتیک، اقتصادی و امنیتی بود.
کمی بعد مراکش و سودان نیز به این توافق پیوستند.
این توافق زمانی امضا شد که بسیاری از کشورهای عربی هنوز اسرائیل را به رسمیت نمی‌شناختند و مسائل فلسطین، مانع اصلی نزدیکی آنها با تل‌آویو بود.
توافقنامه آبراهام دقیقاً چه می‌گوید؟
این توافق یک قرارداد صلح سنتی نیست، بلکه:
مسیر بازگشایی سفارت‌ها، پروازهای مستقیم و تجارت رسمی را میان اسرائیل و امارات و بحرین فراهم کرد.
به‌طور ویژه همکاری امنیتی و اطلاعاتی علیه تهدیدات مشترک منطقه‌ای را در دستور کار قرار داد.
راه را برای پروژه‌های مشترک فناوری، کشاورزی، پزشکی، انرژی و گردشگری باز کرد.
هرچند این توافق برای بسیاری از رهبران سیاسی، یک پیروزی محسوب می‌شود، اما:
مسئله فلسطین هنوز حل نشده و بسیاری معتقدند بدون تشکیل کشور مستقل فلسطین، صلحی واقعی در منطقه ایجاد نخواهد شد.
در کشورهای عربی، بخشی از مردم با این توافق مخالف هستند و آن را نوعی نادیده گرفتن آرمان‌های فلسطینیان می‌دانند.
گروه‌های مقاومت در فلسطین و لبنان، این توافق را «خنجر از پشت» علیه مردم فلسطین تلقی کردند.
آینده توافقنامه آبراهام چه می شود؟
اکنون زمزمه‌هایی از تلاش برای پیوستن عربستان سعودی به توافقنامه آبراهام به گوش می‌رسد. در عین حال، با تنش‌های اخیر میان ایران و اسرائیل، برخی تحلیلگران معتقدند که کشورهای عربی به همکاری‌های امنیتی و اطلاعاتی با اسرائیل نزدیک‌تر خواهند شد.
این توافق، همزمان یک فرصت اقتصادی بزرگ و یک چالش سیاسی مهم در منطقه ایجاد کرده است؛ فرصتی برای توسعه، فناوری و گردشگری، و چالشی برای حل مسائل قدیمی و حل نشده خاورمیانه.
توافقنامه آبراهام، نشان‌دهنده آغاز دوره‌ای جدید در خاورمیانه است. دوره‌ای که صلح و همکاری امنیتی و اقتصادی در آن پررنگ شده، اما پرونده فلسطین همچنان به‌عنوان موضوعی باز و تعیین‌کننده باقی مانده است.
این توافق اگرچه توانسته منافع اقتصادی و امنیتی را برای امضاکنندگانش به ارمغان بیاورد، اما موفقیت نهایی آن، به توانایی طرفین در یافتن راه‌حلی عادلانه برای مسئله فلسطین و ایجاد صلح پایدار بستگی دارد.
