چه تصمیمی درباره سقف مجازات کیفری مهریه گرفته شد؟
در جلسه علنی چهارشنبه ۱۲ آذرماه، نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی طرح اصلاح قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی و قانون مدنی، با ۱۷۷ رأی موافق، ۴۳ رأی مخالف و ۸ رأی ممتنع از مجموع ۲۳۴ نماینده حاضر، ماده (۱) این طرح را تصویب کردند.
بر اساس گزارش آناژورنال، اگر مهریه در زمان عقد تا ۱۴ سکه تمام بهار آزادی یا معادل آن باشد، مشمول مقررات جدید خواهد بود؛ اما مازاد بر این مقدار دیگر مشمول حبس و محکومیت کیفری نمیشود.
نکته کلیدی: در مهریه بیش از ۱۴ سکه، پرداخت تنها بر اساس ملائت و توانمندی مالی زوج قابل مطالبه است.
پیشنهاد چه کسی مبنای اصلاح قانون شد؟
در جریان بررسی ماده (۱)، پیشنهاد علی آذری، نماینده قوچان مطرح و با رأی نمایندگان تصویب شد. طبق این پیشنهاد، مهریه تا سقف ۱۴ سکه تابع مقررات ماده (۲) قانون اجرای محکومیتهای مالی است و هرگونه مطالبه بیشتر، تنها با اثبات توان مالی مرد امکانپذیر خواهد بود.
این تغییر عملاً نقش مهمی در کاهش ورود پروندههای مهریه به چرخه زندان ایفا میکند.
تبصرههای جدید چه تغییری در مفهوم حبس ایجاد میکنند؟
چهار تبصره جدید به عنوان تبصرههای (۳)، (۴)، (۵) و (۶) به ماده (۳) قانون الحاق شد که چارچوب اجرای مجازات را بهطور اساسی تغییر میدهد:
- تبصره ۳: مفهوم «حبس» شامل هم نگهداری در زندان و هم محدودسازی با سامانههای نظارت الکترونیکی میشود.
- تبصره ۴: در مواردی مانند مهریه، دیه و خسارات غیرعمدی که فرد در قبال آن مالی دریافت نکرده، صرفاً نظارت الکترونیکی اعمال میشود.
- تبصره ۵: اجرای نظارت الکترونیکی در ردّ مال تابع قوانین مصوب ۱۳۹۲ در مجازات اسلامی و آیین دادرسی کیفری است.
- تبصره ۶: آییننامه اجرایی این ماده باید حداکثر ظرف سه ماه توسط وزارت دادگستری با همکاری سازمان زندانها تهیه و به تأیید رئیس قوه قضائیه برسد.
نکته مهم: این تغییر، جایگزینی تدریجی زندان با کنترل هوشمند و الکترونیکی محکومان را بهعنوان یک راهکار جدید قانونی رسمیت میبخشد.
این مصوبه چه تأثیری بر پروندههای مهریه خواهد داشت؟
کارشناسان حقوقی معتقدند این تصمیم میتواند باعث:
- کاهش محسوس آمار زندانیان مهریه
- تغییر روند مطالبات مالی در دادگاه خانواده
- افزایش اهمیت اثبات توان مالی زوج
- تقویت رویکرد بازدارندگی بدون زندان
شود. با اجرای این قانون، بسیاری از پروندههای جاری نیز احتمالاً مشمول بررسی مجدد خواهند شد.
گام بعدی برای اجرای قانون چیست؟
پس از تصویب در مجلس، این طرح باید فرآیندهای قانونی خود از جمله تأیید نهایی و تدوین آییننامه اجرایی را طی کند. در صورت اجرایی شدن، قوه قضائیه طی سه ماه موظف به تعیین سازوکار نظارتی و اجرایی خواهد بود.
تا این لحظه، زمان دقیق اجرای کامل قانون اعلام نشده است.
سوالات متداول:
آیا مهریه بالاتر از ۱۴ سکه کاملاً حذف شده است؟
خیر. مهریه همچنان معتبر است، اما بیش از ۱۴ سکه دیگر مشمول حبس و مجازات کیفری نمیشود و پرداخت آن فقط با اثبات توان مالی زوج امکانپذیر است.
آیا این قانون شامل پروندههای گذشته نیز میشود؟ (سوال ایرانمحور)
در صورت تأیید نهایی و ابلاغ، احتمال بررسی مجدد برخی پروندهها وجود دارد، اما نحوه اعمال آن به تاریخ تصویب نهایی و آییننامه اجرایی بستگی دارد.
نظارت الکترونیکی دقیقاً چیست؟ (سوال علمی/فنی)
نظارت الکترونیکی به معنای کنترل رفتوآمد و مکان فرد با تجهیزات هوشمند بهجای زندان است؛ اقدامی که جایگزین بخشی از حبس سنتی میشود.
اگر مردی توان مالی داشته باشد، بیش از ۱۴ سکه باید بپردازد؟ (سوال کاربردی)
بله. در صورتی که توان مالی (ملائت) اثبات شود، دادگاه میتواند حکم به پرداخت مازاد بر ۱۴ سکه بدهد.
هدف اصلی مجلس از این مصوبه چه بوده است؟ (سوال صوتی/گفتاری)
هدف اصلی، کاهش جمعیت زندانها، حمایت از بنیان خانواده و جایگزینی زندان با روشهای نوین نظارتی عنوان شده است.
