با پایان دوره ده‌ساله قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، از امروز ۲۶ مهر ۱۴۰۴ (۱۸ اکتبر ۲۰۲۵) تمام محدودیت‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران به‌طور دائمی لغو شد. وزارت امور خارجه در بیانیه‌ای اعلام کرد: از این پس، موضوع هسته‌ای ایران از دستور کار شورای امنیت خارج می‌شود و باید همانند سایر کشورهای عضو معاهده منع اشاعه با ایران رفتار شود.
پایان قطعنامه ۲۲۳۱ و خروج رسمی پرونده هسته‌ای ایران از دستور کار شورای امنیت
به گزارش آناژورنال وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با صدور بیانیه‌ای به مناسبت انقضای قطعنامه ۲۲۳۱ اعلام کرد: بر اساس مفاد این قطعنامه که در ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۵ (۲۹ تیر ۱۳۹۴) تصویب شد، تمامی محدودیت‌ها و سازوکارهای نظارتی آن از امروز ۲۶ مهر ۱۴۰۴ پایان یافته است.
در این بیانیه آمده است: «از این تاریخ، تمامی مفاد قطعنامه و محدودیت‌های پیش‌بینی‌شده درباره برنامه هسته‌ای ایران خاتمه‌یافته تلقی می‌شود و موضوع ایران باید از فهرست بررسی شورای امنیت حذف گردد.»
ایران: برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ما تأیید شده است
بیانیه وزارت خارجه تأکید دارد هدف اصلی طرح موضوع ایران در شورای امنیت، اطمینان از ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای بود؛ هدفی که به گفته این وزارتخانه «به‌طور کامل محقق شده است».
در متن آمده است: «در هیچ گزارشی از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نشانه‌ای از انحراف برنامه هسته‌ای ایران به سمت اهداف تسلیحاتی مشاهده نشده است. حتی فشارهای آمریکا و سه کشور اروپایی نیز نتوانست چنین ادعایی را اثبات کند.»
انتقاد از رفتار آمریکا و سه کشور اروپایی
وزارت خارجه با اشاره به خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸ و قصور سه کشور اروپایی در اجرای تعهداتشان، اعلام کرد: «ایران در حالی به تعهدات فراتر از پادمان عمل کرده که همچنان تحت تحریم‌های ظالمانه قرار داشته است.»
در بخش دیگری از بیانیه آمده است: «اقدام اخیر سه کشور اروپایی برای سوءاستفاده از سازوکار حل اختلاف برجام با هدف بازگرداندن قطعنامه‌های خاتمه‌یافته شورای امنیت، غیرقانونی و فاقد هرگونه مبنای حقوقی است و خدشه‌ای به پایان قطعنامه ۲۲۳۱ وارد نمی‌کند.»
دستاورد دیپلماسی چندجانبه
وزارت خارجه در پایان یادآور شده است که قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام، یکی از مهم‌ترین دستاوردهای دیپلماسی چندجانبه در دهه اخیر بود که در سال‌های نخست، اعتبار خود را نشان داد، اما خروج آمریکا و بی‌عملی اروپا موجب تضعیف آن شد. با این حال، «پایان این قطعنامه نشان‌دهنده بسته‌شدن یکی از پرونده‌های تاریخی ایران در شورای امنیت و گامی به سوی عادی‌سازی کامل همکاری‌های هسته‌ای کشور است.»
تحلیل آناژورنال
پایان رسمی قطعنامه ۲۲۳۱ نه‌تنها جنبه حقوقی دارد بلکه می‌تواند بر فضای سیاسی و اقتصادی ایران اثرگذار باشد. لغو محدودیت‌های تسلیحاتی و فناورانه، مسیر تازه‌ای برای همکاری‌های صنعتی و انرژی باز می‌کند؛ هرچند تحقق عملی آن به رفتار کشورهای غربی و تصمیم‌های آتی آژانس وابسته است.
در سطح بین‌المللی، این تحول می‌تواند موقعیت ایران را در مذاکرات آتی و تعاملات منطقه‌ای تقویت کند، اما تداوم فشارهای سیاسی واشنگتن احتمالاً مانع رفع کامل موانع اقتصادی خواهد شد.
پرسش‌های متداول:
۱. قطعنامه ۲۲۳۱ چه بود؟
قطعنامه‌ای که در سال ۲۰۱۵ با هدف تأیید توافق هسته‌ای ایران (برجام) به تصویب شورای امنیت رسید و شامل محدودیت‌هایی در حوزه هسته‌ای و نظامی بود.
۲. با پایان قطعنامه ۲۲۳۱ چه تغییری رخ می‌دهد؟
از امروز تمام محدودیت‌های هسته‌ای و تحریم‌های مرتبط با این قطعنامه خاتمه یافته و ایران مانند سایر کشورهای عضو NPT تلقی می‌شود.
۳. آیا تحریم‌های آمریکا نیز لغو می‌شود؟
خیر. این بیانیه مربوط به قطعنامه شورای امنیت است؛ تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا مستقل از آن بوده و برای لغوشان نیاز به تصمیمات جداگانه دارد.
۴. پیامد اقتصادی این تحول چیست؟
در صورت همکاری واقعی کشورهای عضو، می‌تواند به رفع موانع واردات فناوری‌های صنعتی و گسترش تعاملات اقتصادی با کشورهای غیرغربی منجر شود.
