به گزارش آناژورنال به نقل از رسانه‌های معتبر هوانوردی از جمله Simple Flying، Air Insight، Air Data News و Aviation A2Z، انتقال پنج فروند هواپیمای بوئینگ ۷۷۷–۲۰۰ER از خطوط هوایی سابق سنگاپور به ایران طی روزهای گذشته در اقدامی پنهانی و خارج از رصد نهادهای تحریمی صورت گرفته است.
این هواپیماها که پیش‌تر در اختیار Singapore Airlines و سپس شرکت NokScoot قرار داشتند، پس از انحلال این شرکت در سال ۲۰۲۰، به مدت چند سال در انبارهایی مانند فرودگاه Alice Springs در استرالیا و Siem Reap در کامبوج نگهداری می‌شدند.
بوئینگ ۷۷۷ چگونه وارد ایران شد؟
فرایند انتقال این هواپیماها از اوایل ژوئیه ۲۰۲۵ آغاز شده است. ابتدا تمامی هواپیماها در کشور ماداگاسکار به‌طور رسمی و با کدهای ثبت 5R-HER، 5R-IJA، 5R-ISA، 5R-RIJ و 5R-RIS به نام شرکت صوری Ion Aviation ثبت شدند. سپس، هواپیماها در بازه‌ای بین ۷ تا ۱۵ ژوئیه از کامبوج پرواز کرده و برخی در مسیرهای عبوری از کشورهای آسیای مرکزی، سیستم ردیاب خود (ADS-B) را خاموش کردند؛ اقدامی عمدی برای فرار از رصد راداری که از آن به‌عنوان “شگرد دور زدن تحریم‌ها” یاد شده است.
بررسی مسیرها و داده‌های پروازی نشان می‌دهد مقصد نهایی این هواپیماها، ایران و به‌احتمال زیاد شرکت هواپیمایی ماهان بوده است؛ شرکتی که در فهرست تحریم‌های ایالات متحده و اتحادیه اروپا قرار دارد و پیش‌تر نیز به واردات مخفیانه هواپیماهای غربی متهم شده بود.
واکنش رسانه‌ها و تحلیل‌گران غربی به ورود بوئینگ ۷۷۷ چه بود؟
پایگاه تخصصی Air Data News این اقدام را “نقض علنی تحریم‌های چندلایه آمریکا علیه ایران” توصیف کرده و خواستار پیگرد قضایی واسطه‌های دخیل در ماداگاسکار و کشورهای مسیر پروازی شده است.
همچنین، Simple Flying با انتشار گزارشی تحلیلی، این عملیات را نمونه‌ای از شکست عملی سازوکارهای نظارتی تحریمی و نشان‌دهنده وجود شبکه‌های ثبت صوری و پروازهای مخفیانه برای تأمین نیاز ناوگان هوایی ایران دانسته است.
بوئینگ های منتقل شده چه ویژگی هایی دارند؟
این پنج هواپیما همگی از نوع Boeing 777-200ER هستند و بین سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۳ میلادی به شرکت Singapore Airlines تحویل داده شده بودند. اگرچه از نظر فنی هواپیماهای کارکرده محسوب می‌شوند، اما با توجه به ظرفیت پروازی بالا و توان پیمایش بین‌قاره‌ای، افزودن آن‌ها به ناوگان ایران در شرایط تحریمی از نظر لجستیکی اهمیت بالایی دارد.
سوالات متداول:
این هواپیماها از کدام کشور منتقل شدند؟
هواپیماها ابتدا در کامبوج نگهداری می‌شدند و از آنجا با ثبت جدید در ماداگاسکار و مسیرهای پروازی غیرمستقیم به ایران منتقل شدند.
چگونه هواپیماها از رصد تحریمی عبور کردند؟
با خاموش کردن سیستم ADS-B و ثبت رسمی در ماداگاسکار به‌عنوان کشور ثالث، مسیر انتقال به شکلی طراحی شد که قابل رهگیری مستقیم نباشد.
چه واکنشی از سوی غرب به این انتقال نشان داده شده است؟
رسانه‌ها و تحلیل‌گران غربی این اقدام را نقض صریح تحریم‌ها دانسته و خواستار بررسی نقش واسطه‌ها و کشورهایی که ثبت صوری را تسهیل کرده‌اند، شده‌اند.
آیا این نخستین‌بار است که ایران چنین اقدامی انجام می‌دهد؟
خیر، ایران پیش از این نیز در دوره‌های مختلف از روش‌های غیرمستقیم برای ورود هواپیما استفاده کرده است، اما این مورد به دلیل تعداد هواپیما و نوع پیشرفته آن، بی‌سابقه تلقی می‌شود.
هواپیماها قرار است در چه شرکتی استفاده شوند؟
اگرچه به‌طور رسمی اعلام نشده، اما منابع غیررسمی احتمال می‌دهند این هواپیماها در ناوگان شرکت ماهان، که در لیست تحریم‌های آمریکا قرار دارد، به‌کار گرفته شود.
