هیئت دولت در نشست روز یکشنبه، لایحه حذف چهار صفر از پول ملی و تغییر واحد پول از ریال به تومان را تصویب کرد؛ اقدامی که به گفته دولت، به بهبود تصویر جهانی ریال کمک می‌کند، اما کارشناسان اقتصادی آن را بدون پشتوانه اصلاحات واقعی و اثرگذاری بلندمدت می‌دانند.
جزئیات تصمیم دولت چه بود؟
به گفته سخنگوی دولت، حذف چهار صفر از واحد پول ملی از روز یکشنبه رسماً در دستور کار قرار گرفته و لایحه آن برای بررسی به مجلس ارسال شده است.
بر اساس این طرح، هر ۱۰ هزار ریال معادل یک تومان جدید خواهد بود؛ تغییری که به‌طور اسمی ارزش پول ملی را ۱۰ هزار برابر می‌کند.
پیشینه طرح حذف صفر در اقتصاد ایران
این ایده دست‌کم سه دهه است که در محافل اقتصادی مطرح می‌شود.
در اردیبهشت امسال، محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی، این اقدام را یکی از اولویت‌های سال جاری دانست و هدف آن را بهبود جایگاه پول ملی در سطح بین‌المللی عنوان کرد.
دیدگاه کارشناسان؛ جذاب اما کم‌اثر؟
مهدی دارابی، کارشناس اقتصادی، با اشاره به تجربه جهانی، حذف صفر را تنها در دو حالت قابل دفاع می‌داند:
- همراهی با اصلاحات عمیق اقتصادی و کاهش انتظارات تورمی
- وجود ابرتورم و بالا بودن غیرمعمول ارقام پولی
به گفته او، نه اصلاحات جدی در اقتصاد انجام شده، نه انتظارات تورمی کاهش یافته و نه ایران در شرایط ابرتورمی قرار دارد؛ بنابراین این اقدام را «غیرضروری» و بیشتر نمادین توصیف می‌کند.
چرا این تصمیم برای دولت و مردم جذاب است؟
اگرچه حذف صفر اثر واقعی بر تورم یا قدرت خرید ندارد، اما به‌طور روانی می‌تواند احساس افزایش ارزش پول ملی و سهولت در مبادلات مالی را به همراه داشته باشد.
برای مردم، دیدن اعداد کوچک‌تر در قیمت‌ها و تراکنش‌ها مطلوب است و برای دولت، نمایش آماری از بهبود ارزش پول جذابیت سیاسی دارد.
سوالات متداول:
آیا حذف صفر باعث افزایش قدرت خرید می‌شود؟
خیر. این اقدام تنها تغییر ظاهری در واحد پول است و قدرت خرید را افزایش نمی‌دهد.
آیا این طرح تجربه جهانی دارد؟
بله، کشورهایی مانند ترکیه و برزیل نیز در گذشته اقدام مشابهی انجام داده‌اند، اما معمولاً همراه با اصلاحات اقتصادی گسترده بوده است.
چه زمانی اجرای طرح آغاز می‌شود؟
پس از تصویب مجلس و آماده‌سازی زیرساخت‌های بانکی و مالی، زمان اجرا اعلام خواهد شد.
