به گزارش آناژورنال، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد رضایی در پاسخ به پرسش‌های پرتکرار مردم درباره حکم شرعی معاملات آتی توضیح داد:
- در نوع نخست، صرفاً پیش‌بینی قیمت انجام می‌شود که به آن معاملات CFD (سی‌اف‌دی) گفته می‌شود.
- در نوع دوم، قرارداد «تعهد به خرید در برابر تعهد به فروش» میان دو طرف امضا می‌شود؛ به‌عنوان نمونه فروشنده تعهد می‌کند شش ماه بعد ۱۰۰ بشکه نفت را به قیمت توافقی تحویل دهد و خریدار نیز متعهد می‌شود همان مقدار نفت را در تاریخ تعیین‌شده به همان قیمت خریداری کند.
آیا این معاملات مشکل شرعی دارند؟
رضایی تأکید کرد: این نوع معامله از نظر فقهی و شرعی هیچ اشکالی ندارد.
حتی اگر تعهدات در ادامه بین افراد دیگری خریدوفروش شود، باز هم معامله فاقد ایراد است.
به‌عنوان مثال، خریدار نخست می‌تواند امتیاز قرارداد نفت خود را با قیمت بالاتر به فرد دیگری بفروشد.
تکلیف در صورت عدم اجرای قرارداد چیست؟
وی افزود: اگر در پایان دوره (مثلاً ۶ ماه بعد) طرفین به تعهدات خود عمل کنند، معامله به‌طور کامل صحیح است.
اما اگر اجرای واقعی صورت نگیرد و تنها تسویه حساب مالی انجام شود، کارگزاری واسط مابه‌التفاوت قیمت را محاسبه می‌کند و این نیز از نظر شرعی مانعی ندارد.
سوالات متداول:
آیا معاملات فیوچرز از نظر شرعی حرام است؟
خیر. دفتر استفتائات رهبری اعلام کرده معاملات فیوچرز به‌دلیل تعهدات متقابل، از نظر شرعی صحیح است.
تفاوت معاملات فیوچرز با CFD چیست؟
در فیوچرز، قرارداد خرید و فروش واقعی میان طرفین امضا می‌شود؛ اما در CFD صرفاً پیش‌بینی قیمت است.
اگر خریدار یا فروشنده به تعهدات خود عمل نکنند چه می‌شود؟
در این حالت کارگزاری واسط، مابه‌التفاوت قیمت را تسویه می‌کند و این امر نیز فاقد اشکال شرعی است.
آیا امکان خریدوفروش قرارداد فیوچرز پیش از سررسید وجود دارد؟
بله. خریدار یا فروشنده می‌توانند قرارداد خود را پیش از موعد به فرد دیگری واگذار کنند و این معامله نیز صحیح است.
