عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با انتقاد از عملکرد دولت و بانک مرکزی گفت: پدیده خرید و فروش ارز در چهارراه‌ها و میدان‌ها نشانه عدم اجرای قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز است.
به گزارش آناژورنال محمد بخشی‌دستجردی تأکید کرد که اگر این قانون به درستی اجرا می‌شد، امروز شاهد معاملات ارزی در خیابان استانبول یا میدان فردوسی نبودیم و بانک مرکزی نباید خود از عوامل فروش ارز در بازار غیررسمی باشد.
بخشی‌دستجردی چه انتقادی به عملکرد دولت و بانک مرکزی وارد کرد؟
نماینده مجلس با اشاره به آشفتگی بازار ارز گفت:
«در هیچ کشوری از دنیا سراغ ندارید که سر چهارراه‌ها و میدان‌ها ارز خرید و فروش شود. این پدیده در اقتصاد ایران غیرقانونی است و نتیجه بی‌توجهی به قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز است.»
او افزود: وزیر اقتصاد به جای اجرای قانون، آن را زیر سؤال برده و همین موضوع باعث گسترش معاملات خیابانی ارز شده است.
محورهای اصلی سخنان بخشی‌دستجردی چه بود؟
- عدم اجرای قانون: قانون مبارزه با قاچاق ارز و کالا وجود دارد، اما اجرا نمی‌شود.
- انتقاد از وزیر اقتصاد: به گفته او، وزیر اقتصاد قانون را «دروغ» خوانده است.
- نقش بانک مرکزی: نماینده مجلس مدعی شد بانک مرکزی خود از عوامل اصلی فروش ارز در بازار غیررسمی است.
- توجیه دولت: بانک مرکزی فروش ارز را برای «تنظیم بازار» توجیه می‌کند.
- افزایش نرخ ارز: در ۵۲ سال گذشته، نرخ ارز در ایران حدود ۱۵ هزار برابر شده و مداخله‌های مکرر بانک مرکزی در بازار غیررسمی ادامه داشته است.
چرا «خرید و فروش ارز در چهارراه‌ها» پدیده‌ای غیرطبیعی تلقی می‌شود؟
در اغلب کشورها، مبادلات ارزی تنها در شبکه بانکی یا صرافی‌های مجاز انجام می‌شود.
معامله خیابانی ارز، به معنای نبود شفافیت مالی، تسهیل قاچاق سرمایه و افزایش تورم انتظاری است.
به گفته کارشناسان، تداوم این وضعیت اعتماد عمومی به نظام پولی را تضعیف و نوسانات شدید بازار را تشدید می‌کند.
پیشینه شکل‌گیری بازار ارز خیابانی در ایران چیست؟
پدیده دلالی ارز در خیابان استانبول و میدان فردوسی تهران از دهه ۱۳۷۰ آغاز شد؛ در دوره‌هایی از جهش نرخ دلار، این بازار به مکانی غیررسمی برای کشف قیمت تبدیل شد. هرچند دولت‌ها بارها وعده سامان‌دهی داده‌اند، اما نبود نظارت مستمر و اختلاف میان وزارت اقتصاد و بانک مرکزی، زمینه تداوم فعالیت این بازارها را فراهم کرده است.
چگونه می‌توان از خرید و فروش غیرقانونی ارز پرهیز کرد؟
- تنها از طریق صرافی‌های دارای مجوز بانک مرکزی اقدام به خرید ارز کنید.
- از معامله در خیابان‌ها و بازارهای غیررسمی پرهیز کنید.
- قیمت‌ها را از درگاه‌های رسمی و سامانه «نیما» بررسی کنید.
- از انتشار یا ترویج نرخ‌های غیررسمی در شبکه‌های اجتماعی خودداری کنید.
اجرای قانون مبارزه با قاچاق ارز چه تأثیری بر بازار دارد؟
در صورت اجرای کامل قانون، فعالیت دلالان خیابانی محدود و گردش نقدینگی به سمت بخش تولید و سرمایه‌گذاری هدایت می‌شود.
از سوی دیگر، نظارت بر بانک مرکزی و شفاف‌سازی در تخصیص ارز می‌تواند تورم را کاهش دهد و نرخ واقعی ارز را تثبیت کند.
سوالات متداول:
۱. چرا هنوز در چهارراه استانبول و میدان فردوسی خرید و فروش ارز انجام می‌شود؟
- به گفته نمایندگان مجلس، نبود اجرای قانون و مداخله مستقیم بانک مرکزی در بازار غیررسمی علت اصلی این پدیده است.
۲.چرا در کشورهای پیشرفته خرید و فروش خیابانی ارز غیرممکن است؟
- در آن کشورها تبادلات مالی از طریق شبکه‌های بانکی الکترونیکی انجام می‌شود و نظارت هوشمند مانع از شکل‌گیری بازارهای غیررسمی است.
۳.برای خرید امن ارز چه باید کرد؟
- از صرافی‌های مجاز بانک مرکزی یا بانک‌های رسمی استفاده کنید و از خرید خیابانی خودداری کنید.
۴.نمایندگان مجلس چه ابزاری برای الزام بانک مرکزی به اجرای قانون دارند؟
- از طریق سؤال، استیضاح و تحقیق و تفحص می‌توانند دستگاه‌های اجرایی را وادار به پاسخ‌گویی کنند.
۵.چرا ارز در چهارراه‌ها خرید و فروش می‌شود؟
- به گفته بخشی‌دستجردی، ضعف نظارت بانک مرکزی و بی‌توجهی به قانون قاچاق ارز، علت اصلی است.
