رئیس مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور از ابلاغ الگوی کشت آبزیان به استان‌ها خبر داد و گفت: با بهره‌گیری از فناوری هوش مصنوعی و داده‌محوری، مدیریت اکوسیستم‌های دریایی و توسعه پایدار آبزی‌پروری در دستور کار قرار گرفته است.
محمدصدیق مرتضوی، رئیس مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، با اشاره به نقش هوش مصنوعی در آینده آبزی‌پروری ایران گفت:
«به‌عنوان بازوی علمی وزارت جهاد کشاورزی، مأموریت داریم از طریق داده‌محوری و الگوسازی هوشمند، پایداری ذخایر ژنتیکی و اکوسیستم‌های دریایی را تضمین کنیم.»
وی افزود: تشکیل ستاد هوش مصنوعی در سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی از جمله اقدامات کلیدی در این زمینه است و مؤسسه تحقیقات شیلات مسئول بررسی کاربردهای این فناوری در مدیریت و توسعه آبزی‌پروری کشور شده است.
بیش از یک قرن پژوهش در خدمت امنیت غذایی
مرتضوی با اشاره به سابقه ۱۰۷ ساله فعالیت این مؤسسه اظهار داشت:
«مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی به‌عنوان یکی از زیرمجموعه‌های سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، از قدیمی‌ترین نهادهای علمی کشور در حوزه پژوهش‌های کاربردی برای تأمین امنیت غذایی پایدار است.»
به گزارش آناژورنال طبق گفته وی، این مؤسسه از طریق ۱۳ پژوهشکده فعال در آب‌های شمال و جنوب ایران، وظیفه پایش، مدیریت ذخایر ژنتیکی و حفظ توازن اکوسیستم‌های آبی را بر عهده دارد.
از صید بی‌رویه تا تولید پایدار
رئیس مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی با اشاره به تغییر رویکرد جهانی در بهره‌برداری از منابع آبی گفت:
«جهت‌گیری جهانی از صید بی‌رویه به سمت توسعه آبزی‌پروری و تولید پایدار تغییر یافته است. هدف ما افزایش راندمان تولید با حفظ توان احیای طبیعی اکوسیستم‌های آبی است.»
وی چالش‌هایی مانند کاهش ذخایر ژنتیکی، آلودگی زیستی و بهره‌برداری نامتوازن از پهنه‌های آبی را از موانع اصلی دانست و تأکید کرد که بخشی از پروژه‌های تحقیقاتی مؤسسه برای رفع این چالش‌ها اختصاص یافته است.
ابلاغ الگوی کشت آبزیان
مرتضوی با بیان اینکه «تدوین و ابلاغ الگوی کشت آبزیان» یکی از مأموریت‌های اصلی وزارت جهاد کشاورزی است، اعلام کرد:
«الگوی کشت آبزیان تدوین و به استان‌ها ابلاغ شده است. این برنامه با هدف بهینه‌سازی تولید، حفظ ذخایر ژنتیکی و بهره‌برداری پایدار از منابع آبی کشور اجرا می‌شود.»
او افزود:
«اقتصاد دریامحور یکی از فرصت‌های بزرگ کشور است اما بهره‌برداری باید بر اساس ظرفیت‌های زیستی و با رعایت اصول زیست‌محیطی صورت گیرد. تأکید رهبر معظم انقلاب نیز بر استفاده حداکثری از ظرفیت دریا همراه با حفظ اکوسیستم دریایی و منابع ژنتیکی است.»
از داده تا مزرعه؛ کاربردی‌سازی تحقیقات شیلاتی
مرتضوی در خصوص نحوه بهره‌برداری از یافته‌های پژوهشی توضیح داد:
«داده‌های حاصل از تحقیقات پس از تحلیل و ارزیابی، به دستورالعمل‌های اجرایی تبدیل می‌شوند و در مزارع پرورش آبزیان مورد استفاده قرار می‌گیرند تا اثربخشی واقعی آنها سنجیده شود.»
به گفته وی، این فرآیند موجب پیوند میان پژوهش و تولید شده و بهره‌برداران می‌توانند از آخرین یافته‌های علمی در عمل استفاده کنند.
نظارت مستمر بر اجرای الگوی کشت
رئیس مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور در پایان تصریح کرد:
«این مؤسسه در نقش ناظر ملی، بر اجرای الگوی کشت آبزیان در استان‌ها نظارت دارد و با پایش مستمر عملکرد، از اجرای صحیح برنامه‌ها اطمینان حاصل می‌کند.»
سوالات متداول:
۱. الگوی کشت آبزیان چیست؟
طرحی ملی برای تعیین نوع و میزان پرورش گونه‌های آبزی متناسب با ظرفیت زیستی و اقلیمی هر منطقه است.
۲. چه نهادی مسئول تدوین الگوی کشت آبزیان است؟
مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور زیر نظر وزارت جهاد کشاورزی.
۳. هدف از اجرای الگوی کشت آبزیان چیست؟
بهینه‌سازی تولید، حفظ ذخایر ژنتیکی، و توسعه پایدار صنعت شیلات در ایران.
۴. نقش هوش مصنوعی در این طرح چیست؟
استفاده از داده‌های تحلیلی برای پیش‌بینی ظرفیت تولید، پایش زیست‌محیطی و تصمیم‌گیری هوشمند در آبزی‌پروری.
۵. این مؤسسه در چه مناطقی فعالیت دارد؟
از طریق ۱۳ پژوهشکده در سواحل شمال و جنوب کشور فعالیت پژوهشی و نظارتی دارد.
۶. چگونه یافته‌های پژوهشی به عمل تبدیل می‌شوند؟
نتایج علمی به دستورالعمل‌های اجرایی تبدیل و در مزارع پرورش آبزیان اجرا و ارزیابی می‌شوند.
