در حالی که برخی شایعات از «ابردزدی» به‌عنوان دلیل خشکسالی در ایران یاد می‌کنند، کارشناسان سازمان جهانی هواشناسی (WMO) تأکید دارند که چنین پدیده‌ای از نظر علمی ممکن نیست و هیچ فناوری قادر به انتقال یا سرقت ابرهای باران‌زا نیست.
آیا ابردزدی واقعاً وجود دارد؟
به گزارش آناژورنال در باور عمومی، ابردزدی یعنی انتقال عمدی ابرهای باران‌زا از یک منطقه به منطقه دیگر. اما داده‌های علمی و رصدهای ماهواره‌ای تاکنون هیچ نشانه‌ای از چنین فرآیندی در هیچ نقطه جهان ثبت نکرده‌اند.
به گفته سازمان جهانی هواشناسی، شکل‌گیری و حرکت ابرها وابسته به مجموعه‌ای از عوامل مانند دما، فشار و جریان‌های بزرگ‌مقیاس جوی است که کنترل‌پذیر نیستند.
بارورسازی ابرها چیست و چه تفاوتی با ابردزدی دارد؟
در برخی کشورها از جمله چین، روسیه و امارات، پروژه‌هایی با هدف «بارورسازی ابرها» انجام می‌شود.
در این فرآیند، مواد شیمیایی مانند یدید نقره یا نمک به درون ابرها تزریق می‌شود تا احتمال بارش در همان محدوده کمی افزایش یابد.
اما این روش تنها در همان ابر مؤثر است و هیچ ارتباطی با جابه‌جایی یا سرقت ابر از مناطق دیگر ندارد.
چرا در ایران باران نمی‌بارد؟
کارشناسان ایرانی می‌گویند کاهش بارش‌ها در کشور ریشه در تغییرات اقلیمی جهانی، مدیریت نادرست منابع آب و افزایش دمای منطقه‌ای دارد، نه ابردزدی.
عوامل مؤثر عبارت‌اند از:
- افزایش میانگین دمای هوا در فصول گرم
- کاهش رطوبت خاک و پوشش گیاهی
- گسترش شهرنشینی و آلودگی هوا
آیا ابردزدی می‌تواند علت خشکسالی ایران باشد؟
خیر. هیچ داده علمی، گزارش ماهواره‌ای یا مدرک بین‌المللی وجود ندارد که نشان دهد کشور یا نهادی توانسته ابرهای باران‌زا را از منطقه‌ای به منطقه دیگر منتقل کند.
تمام بررسی‌ها تاکنون فرضیه ابردزدی را رد کرده‌اند.
ریشه شایعات درباره ابردزدی از کجاست؟
پدیده‌های اقلیمی نامعمول مانند کاهش بارندگی یا طوفان‌های گردوغبار گاهی باعث شکل‌گیری نظریه‌های توطئه می‌شود.
بسیاری از این شایعات در شبکه‌های اجتماعی بدون پشتوانه علمی منتشر می‌شوند و با واقعیت‌های اقلیمی سازگار نیستند.
آینده پیش‌بینی بارش در ایران چگونه است؟
براساس پیش‌بینی مراکز اقلیمی، ایران در سال‌های آینده با نوسان بارندگی و الگوهای غیرقابل‌پیش‌بینی روبه‌رو خواهد بود.
تأکید کارشناسان بر اجرای سیاست‌های مدیریت پایدار آب، بازچرخانی منابع و احیای پوشش گیاهی است.
سوالات متداول:
سؤال ۱ آیا دولت ایران برنامه‌ای برای بارورسازی ابرها دارد؟
بله، پروژه‌های محدود بارورسازی در مناطق مرکزی و شرقی کشور انجام شده، اما تأثیر آن محدود و غیرقطعی است.
سؤال ۲ آیا می‌توان ابر را از کشور دیگری منتقل کرد؟
خیر. از نظر فیزیک جو، ابرها تابع جریان‌های باد و فشار هستند و قابل انتقال هدفمند نیستند.
سؤال ۳ آیا بارورسازی می‌تواند خشکسالی را برطرف کند؟
خیر، تأثیر این روش حداکثر چند درصد افزایش بارش محلی است و جایگزین مدیریت منابع آب نمی‌شود.
سؤال ۴ تفاوت دستکاری اقلیم با بارورسازی چیست؟
دستکاری اقلیم در مقیاس بزرگ و با هدف تغییر پایدار شرایط آب‌وهوایی است، درحالی‌که بارورسازی تنها یک عملیات محدود جوی است.
سؤال ۵ آیا کشورهای دیگر هم به ابردزدی متهم شده‌اند؟
بله، در برخی کشورها مانند هند و چین نیز شایعات مشابهی منتشر شده، اما هیچ‌یک از آنها تأیید علمی ندارد.
