به گزارش آناژورنال، امروزه بسیاری از هواپیماهای نظامی قادر به شکستن دیوار صوتی و ورود به محدوده پرواز مافوق صوت هستند.
برخی مدل‌های تجاری مانند هواپیمای افسانه‌ای کنکورد نیز این قابلیت را دارند که سابقه‌ای طولانی در پروازهای سریع و رکوردشکن ارائه داده‌اند.
شکستن دیوار صوتی هنگامی رخ می‌دهد که یک هواپیما با سرعتی بیش از سرعت صوت حرکت کند و مولکول‌های هوا را فشرده و کنار می‌زند.
این فرآیند باعث ایجاد موج ضربه‌ای و صدای مهیبی به نام سونیک بوم می‌شود که در سطح زمین قابل شنیدن است.
بلندترین صدای ثبت شده در این زمینه مربوط به هواپیمای آزمایشی ایکس‌اف-۸۴اچ شرکت ریپابلیک اوییشن با نام «تاندراسکریچ» است که رکورددار پر سروصداترین هواپیما شناخته می‌شود.
صدای آن ناشی از پروانه‌های پرسرعت بود که موج‌های صوتی را با سرعتی نزدیک به ۱۴۵۰ کیلومتر بر ساعت تولید می‌کردند.
اما قوی‌ترین شکستن دیوار صوتی از نظر فشار اضافی در سال ۱۹۶۷ و توسط جنگنده F-4 فانتوم ثبت شد.
این هواپیما در شرایط عادی پرواز فشار اضافی حدود ۲۱ پوند بر فوت مربع تولید می‌کرد، اما در آزمایشی ویژه نیروی هوایی توانست فشار قابل توجه ۱۴۴ پوند بر فوت مربع را در ارتفاع تنها ۳۰ متری زمین ایجاد کند.
این رکورد ۲۰ سال پس از اولین شکستن دیوار صوتی توسط چاک ییگر ثبت شد.
پس از آن، ارتش‌ها به بررسی شکستن دیوار صوتی به عنوان سلاح‌های بالقوه پرداختند که می‌توانند اثرات فیزیولوژیکی و روانی بر انسان‌ها داشته باشند.
همچنین نگرانی‌هایی درباره تأثیرات این پدیده بر زندگی روزمره و ساختمان‌ها وجود داشت.
پرواز مافوق صوت بدون مدیریت صحیح و قانون‌گذاری می‌تواند خطرناک باشد.
در سال ۱۹۵۳ در جریان یک نمایش هوایی توسط هواپیمای F-100 سوپر سیبر، شکستن دیوار صوتی باعث شکست شیشه‌های ساختمان شد اما خوشبختانه تلفات جانی نداشت.
برای ایجاد خسارت جدی حداقل فشار اضافی حدود ۱۶ پوند بر فوت مربع لازم است، در حالی که آسیب به پرده گوش انسان نیازمند فشار اضافی حدود ۷۲۰ پوند بر فوت مربع است.
ناسا بر این باور است که فشارهای بسیار بالا، مثلاً بیش از ۲۱۶۰ پوند بر فوت مربع، می‌تواند حتی به ریه انسان آسیب برساند اما بیشتر پروازهای فراصوت به چنین فشارهایی نمی‌رسند.
به همین دلیل، سازمان هوانوردی فدرال آمریکا تمام پروازهای غیرنظامی با سرعت مافوق صوت بر فراز زمین را ممنوع کرده است.
این محدودیت‌ها و بررسی‌ها نشان‌دهنده اهمیت درک کامل پیامدهای شکستن دیوار صوتی برای حفظ امنیت مردم و زیرساخت‌ها است.
سؤالات متداول:
۱. شکستن دیوار صوتی چیست و چرا صدای مهیبی ایجاد می‌کند؟
شکستن دیوار صوتی هنگامی رخ می‌دهد که هواپیما با سرعت بیش از سرعت صوت حرکت کرده و موج ضربه‌ای ایجاد می‌کند که صدای بلند و انفجاری دارد.
۲. قوی‌ترین شکستن دیوار صوتی چه ویژگی‌هایی داشت؟
جنگنده F-4 فانتوم در یک آزمایش ویژه فشار اضافی ۱۴۴ پوند بر فوت مربع تولید کرد که بالاترین میزان ثبت شده تا کنون است.
۳. آیا شکستن دیوار صوتی برای انسان یا ساختمان‌ها خطرناک است؟
شکستن دیوار صوتی معمولاً فشار کافی برای آسیب جدی ایجاد نمی‌کند، اما در فشارهای بسیار بالا می‌تواند به انسان و ساختمان آسیب برساند.
۴. چرا پروازهای فراصوت در برخی مناطق ممنوع است؟
به دلیل ایجاد اختلال صوتی و خطرات احتمالی برای مردم و زیرساخت‌ها، پروازهای غیرنظامی مافوق صوت در ایالات متحده محدود شده‌اند.
۵. آیا شکستن دیوار صوتی می‌تواند به عنوان سلاح استفاده شود؟
تحقیقات ارتش‌ها نشان داده که این پدیده می‌تواند اثرات فیزیولوژیکی و روانی داشته باشد، اما کاربردهای نظامی آن هنوز در مراحل بررسی است.
