به گزارش آناژورنال، نمودارهای نت‌بلاکس نشان می‌دهد که از ساعت ۵ عصر روز دوشنبه ۷ مهر، هیچ کاربری از افغانستان در شبکه‌های اجتماعی فعال نبوده است.
این خاموشی مطلق نقطه اوج روندی است که طی هفته‌های اخیر با قطع تدریجی اینترنت در ولایات مختلف آغاز شده بود.
قطع اینترنت از فیبر نوری تا موبایل
طالبان در ابتدا تنها دستور قطع فیبر نوری را صادر کرده بود، اما حالا اینترنت مبتنی بر مس، وایرلس و حتی اپراتورهای موبایل نیز از دسترس خارج شده است.
محمدرضا هاشمی، دبیر سرویس افغانستان شهرآرانیوز، می‌گوید: «هیچ پیامکی از افغانستان پاسخ داده نمی‌شود و تماس‌ها هم با پیغام مسدود بودن روبه‌رو است.» به گفته او، این وضعیت نشان می‌دهد که نه فقط اینترنت، بلکه تلفن و پیامک نیز قطع شده‌اند.
سکوت حساب‌های کاربری طالبان
کارشناسان می‌گویند حتی حساب‌های نزدیک به طالبان هم از انتشار محتوا بازمانده‌اند؛ موضوعی که خود نشانه روشنی از خاموشی کامل اینترنت است. زومیت گزارش داده که دیگر امکان برقراری تماس تلفنی یا واتس‌اپی با مدیران شرکت‌های اینترنتی افغانستان وجود ندارد.
توقف پروازها و خالی شدن آسمان افغانستان
همزمان با قطع اینترنت، طلوع‌نیوز گزارش داده که هیچ پروازی به افغانستان انجام نشده است. بررسی فلایت‌رادار ۲۴ نیز تأیید می‌کند که حریم هوایی افغانستان کاملاً خالی مانده است. این وضعیت نشان‌دهنده انزوای دیجیتال و فیزیکی کشور است.
اینترنت سیم‌کارت‌های خارجی و راه‌های محدود دسترسی
ابتدا تصور می‌شد اینترنت سیم‌کارت‌های ایرانی همچنان فعال است، اما بررسی‌ها خلاف این را نشان داد. تنها امکان محدود دسترسی، اتصال به دکل‌های مرزی با سیم‌کارت‌های ایرانی و تاجیکستانی است. استفاده از استارلینک نیز غیرقانونی و بسیار پرهزینه است و فقط در اختیار نهادهای خاص قرار دارد.
از بهانه مبارزه با فحشا تا رقابت تجاری
طالبان علت رسمی این اقدام را «مبارزه با فحشا و منکرات» اعلام کرده است. اما منابع آگاه می‌گویند که پشت پرده این تصمیم، رقابت یک شرکت دولتی برای انحصار فیبر نوری خانگی بوده است. هبت‌الله آخندزاده، رهبر طالبان، بدون مشاوران فنی تصمیم به اجرای این سیاست گرفت.
دومینوی قطع اینترنت در ولایات
اولین اجرای این دستور در ولایت بلخ آغاز شد و به‌سرعت به دیگر مناطق مانند قندهار، مزارشریف و جلال‌آباد سرایت کرد. در نهایت، کل کشور با خاموشی کامل اینترنت مواجه شد.
افغانستان؛ از آزادی اینترنت تا خاموشی مطلق
افغانستان پیش‌تر یکی از آزادترین اینترنت‌های منطقه را داشت. اما به دلیل ناتوانی طالبان در ایجاد سیستم فیلترینگ متمرکز مانند ایران، ساده‌ترین راه یعنی قطع کامل دسترسی انتخاب شد.
این تصمیم نه تنها زندگی مردم، بلکه فعالیت کنسولگری‌ها، تجارت، پروازهای خارجی و نقل و انتقالات بانکی را مختل کرده است.
سوالات متداول
آیا قطع اینترنت در افغانستان کامل است؟
بله، طبق گزارش‌ها در حال حاضر هیچ کاربری در افغانستان به اینترنت داخلی یا خارجی دسترسی ندارد.
آیا سیم‌کارت‌های ایرانی و خارجی همچنان اینترنت دارند؟
دسترسی مستقیم آن‌ها هم قطع شده، اما برخی کاربران مرزی از طریق دکل‌های ایران و تاجیکستانی به اینترنت متصل می‌شوند.
علت اصلی قطع اینترنت در افغانستان چیست؟
طالبان این اقدام را با عنوان مبارزه با «فحشا» توجیه کرده، اما کارشناسان می‌گویند دلیل اصلی، ناتوانی در اجرای سیستم فیلترینگ و همچنین رقابت‌های تجاری داخلی بوده است.
این قطع اینترنت چه پیامدهایی داشته است؟
این خاموشی علاوه بر زندگی روزمره مردم، فعالیت کنسولگری‌ها، صرافی‌ها، پروازهای خارجی و حتی مبادلات بانکی را هم مختل کرده است.
