میرزا محمدعلی صائب تبریزی (حدود ۱۰۰۰–۱۰۸۱ ق / ۱۵۹۲–۱۶۷۶ م) از برجسته‌ترین شاعران سبک هندی و غزل‌سرای سده یازدهم هجری شمسی بود.
به گزارش آناژرونال تولدش در تبریز و پرورش ادبی‌اش در اصفهان رخ داد؛ او بعدها برای فعالیت در دربار شاه جهان به هند رفت و در بازگشت، شاه عباس دوم لقب «ملک‌الشعرا» به او داد.
با بیش از ۳۰۰ هزار بیت شعر، صائب به‌ویژه در قالب غزل و تک‌بیت چهره‌ای شاخص به‌شمار می‌رود مقام معظم رهبری او را شاعر بزرگ مضمون‌ساز» خوانده‌اند و از غزل‌های عرفانی و اخلاقی‌اش تقدیر کرده‌اند.
دلیل انتخاب ۱۰ تیر برای بزرگداشت
مصوبه شورای فرهنگ عمومی کشور در تیر ۱۳۹۲ تعیین کرد ۱۰ تیر، صد و سومین روز سال ایرانی، به‌عنوان روز صائب تبریزی نام‌گذاری شود. دلیل این انتخاب، معادل عددی “۱۰۳” با حروف ابجد نام «صائب» است.
از آن زمان تا کنون، هر ساله مراسم‌هایی در تهران، اصفهان و انجمن‌های شعر برگزار می‌شود تا ابعاد شخصیتی، سبک شعری و معنویت آثار صائب مورد نقد و بررسی قرار گیرد.
ویژگی های برجسته سبک شعری صائب
- بنیان‌گذار سبک اصفهانی که بعدها به «سبک هندی» مشهور شد
- استفاده گسترده از اسلوب معادله (تناسب میان مصراع‌ها)
- توجه به مضامین عرفانی، اخلاقی، نصیحت‌آمیز و ظریف در غزل‌ها
- سراینده غزل‌های موضوع‌محور و مستقل در تک‌بیت‌ها
سوالات متداول درباره بزرگداشت صائب تبریزی
۱. صائب تبریزی کیست؟
شاعر ایرانی قرن هفدهم، غزل‌سرای سبک هندی و از چهره‌های شاخص شعر فارسی است.
۲. چرا ۱۰ تیر برای بزرگداشت انتخاب شده؟
عدد ابجد نام «صائب» با عدد روز صدو‌سوم سال (۱۰ تیر) برابر است
۳. آثار شاخص او چیست؟
بیش از ۳۰۰ هزار بیت غزل، قصیده، مثنوی ناقص «قندهارنامه»، سه قطعه، و ۱۷ غزل ترکی.
۴. چه ویژگی‌هایی در شعرش برجسته است؟
مشهور به نازکی خیال، اسلوب معادله، مضامین عرفانی و اخلاقی، و زبان پخته و مغزی.
۵. مراسم چه شهرهایی اجرا می‌شود؟
برگزارشده در تهران، اصفهان و انجمن‌های ادبی کل کشور با حضور شاعران و پژوهشگران.
