به گزارش رسانه تحلیلی خبری آناژورنال در دنیای امروز که جوامع با چالش‌هایی مانند اعتیاد، فقر، خشونت و تبعیض مواجه هستند، روانشناسی به‌عنوان علمی کلیدی در ارتقای «تاب‌آوری اجتماعی» نقشی حیاتی ایفا می‌کند.
جدیدترین اخبار را در آناژورنال بخوانید.
دکتر فریبا تابع بردبار، عضو هیات علمی گروه روانشناسی دانشگاه پیام نور شیراز، در گفت‌وگو با ایسنا به مناسبت روز روانشناس، ابعاد مختلف این نقش را تشریح کرد.
تابع بردبار با اشاره به اینکه روانشناسان در مراحل اولیه مواجهه با بحران‌ها می‌توانند با ابزارهای تخصصی خود مانند مشاوره، پژوهش و آموزش، از گسترش آسیب‌ها جلوگیری کنند، اظهار کرد: «روانشناس آگاه به دانش روز، می‌تواند به بهبود سلامت روان فردی و اجتماعی کمک کند و با نهادهای قضایی و بهداشتی نیز در شناسایی افراد آسیب‌پذیر همکاری داشته باشد.»
هوش مصنوعی؛ فرصت یا تهدید در روانشناسی؟
او با اشاره به رشد چشمگیر فناوری‌های نوین، تصریح کرد: «هوش مصنوعی با تحلیل کلان‌داده‌های رفتاری و الگوهای بیماری‌های روانی، در ارائه مشاوره‌های اولیه و تشخیص اختلالات روانی مؤثر واقع شده است. با این حال، هنوز قادر به درک عمیق احساسات انسانی نیست و نمی‌تواند جایگزین درمانگر انسانی شود.»
تابع بردبار همچنین هشدار داد: «نباید از خطرات مربوط به حریم خصوصی و برداشت‌های نادرست از داده‌های رفتاری غافل شد.»
نقش روانشناسی در مدیریت بحران‌ها
وی با دسته‌بندی نقش روانشناسان به سه مرحله قبل، حین و بعد از بحران، گفت: «آموزش مهارت‌های مقابله با استرس و ارتقای تاب‌آوری پیش از بحران، اطلاع‌رسانی دقیق و حمایت‌های اولیه روانی در زمان وقوع بحران، و ارائه روان‌درمانی، بازسازی روابط اجتماعی و توانبخشی عاطفی در مرحله پس از بحران از جمله اقدامات مهم روانشناسان است.»
در ادامه، این عضو هیات علمی با اشاره به باورهای سنتی و ترس از قضاوت اجتماعی، تاکید کرد: «برای تغییر نگرش جامعه، باید با افزایش آگاهی عمومی، استفاده از چهره‌های مشهور، اطلاع‌رسانی دقیق درباره فواید مراجعه به روانشناس و ایجاد بسترهایی برای مشاوره آنلاین و مقرون‌به‌صرفه تلاش کرد.»
او در پایان یادآور شد: «تبدیل مراجعه به روانشناس به بخشی از سبک زندگی سالم، تنها از مسیر فرهنگ‌سازی، آموزش همگانی و همکاری نظام سلامت کشور می‌گذرد.»
سوالات متداول:
روانشناسی اجتماعی چیست؟
روانشناسی اجتماعی به بررسی تاثیرات فرد بر دیگران و بالعکس، رفتارهای اجتماعی و عوامل روانی که بر روابط اجتماعی اثر می‌گذارند، می‌پردازد.
تاب‌آوری اجتماعی به چه معناست؟
تاب‌آوری اجتماعی توانایی یک جامعه برای مواجهه با مشکلات و بحران‌ها، تطبیق با تغییرات و بازسازی پس از وقایع منفی است.
چه زمانی باید به روانشناس مراجعه کرد؟
هنگامی که مشکلات روحی و روانی مانند اضطراب، افسردگی یا استرس بر کیفیت زندگی شما تأثیر گذاشته یا با روابط اجتماعی شما تداخل دارند.
آیا هوش مصنوعی می‌تواند جایگزین روانشناس شود؟
هوش مصنوعی می‌تواند در تشخیص الگوهای رفتاری و مشاوره‌های ابتدایی مفید باشد، اما نمی‌تواند جایگزین روانشناسان در درمان‌های تخصصی و عمیق شود.
چگونه می‌توان از انگ اجتماعی در خصوص بیماری‌های روانی کاست؟
آگاهی بخشی از طریق کارگاه‌ها، اطلاع‌رسانی، استفاده از افراد مشهور برای شکستن تابوها و ارائه مشاوره‌های آنلاین می‌تواند به کاهش انگ کمک کند.
