به گزارش رسانه تحلیلی خبری آناژورنال و به نقل از خبرگزاری فرانسه، منابع ارشد عراقی از تلاش دولت بغداد برای انجام یک تبادل زندانیان بین ایران، عراق، آمریکا و اسرائیل خبر دادند.
جدیدترین اخبار را در آناژورنال بخوانید.
در این چارچوب، الیزابت تسورکوف، شهروند دو تابعیتی اسرائیلی-روسی که در عراق ربوده شده، ممکن است با محمدرضا نوری، زندانی ایرانی متهم به قتل یک شهروند آمریکایی، مبادله شود.
الیزابت تسورکوف، پژوهشگر دانشگاه پرینستون و همکار مؤسسه نیولاینز، در مارس ۲۰۲۳ هنگام حضور در عراق ناپدید شد.
بعدتر در نوامبر همان سال، یک رسانه عراقی با انتشار ویدیویی از او مدعی شد که وی اعتراف کرده جاسوس موساد و سیا بوده و برای ایجاد ناآرامی در عراق فعالیت می‌کرده است.
در مقابل، محمدرضا نوری، شهروند ایرانی، به همراه چهار تبعه عراقی دیگر به اتهام قتل استیون ترویل، شهروند آمریکایی و رئیس مؤسسه آموزش زبان انگلیسی، در نوامبر ۲۰۲۲ در بغداد بازداشت و به حبس ابد محکوم شده‌اند. وزارت دادگستری آمریکا نیز از پیشتر شکایتی علیه نوری مطرح کرده بود.
شروط مبادله الیزابت تسورکوف و نقش کشورهای درگیر
گزارش‌ها حاکی است که دولت عراق در حال مذاکره با آمریکا برای آزادسازی تسورکوف است و آزادی نوری منوط به تایید واشنگتن است.
به گفته یکی از مقامات امنیتی عراق، «تا این لحظه آمریکا با هیچ‌یک از شروط پیشنهادی برای آزادی تسورکوف، از جمله آزادی نوری، موافقت نکرده است.»
علاوه بر نوری، گزارش‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه این تبادل ممکن است شامل چند عضو حزب‌الله لبنان نیز شود.
گفته می‌شود مذاکرات محرمانه‌ای با گروهی مسلح که مسئول ربایش تسورکوف معرفی شده، در جریان است.
برخی منابع عراقی احتمال داده‌اند که پیش از آزادی نهایی، تسورکوف به یک کشور بی‌طرف منتقل شود تا دولت عراق از فشارهای سیاسی مصون بماند.
همچنین پیشنهاد شده این معامله بدون اعلام عمومی و رسانه‌ای نهایی شود.
واکنش‌ها و وضعیت کنونی الیزابت تسورکوف
دفتر نخست‌وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، پیشتر مدعی شده بود تسورکوف توسط یک «گروه مسلح شیعه» در عراق نگهداری می‌شود.
همچنین مقامات آمریکایی، از جمله منابعی در گفت‌وگو با وب‌سایت آکسیوس، هرگونه پیشرفت رسمی در مذاکرات را رد کرده و گزارش‌های رسانه‌های عربی را «بی‌اساس» خوانده‌اند.
با این حال، شبکه ۴ عراق و برخی منابع منطقه‌ای از نزدیک‌شدن به توافق نهایی خبر داده‌اند و پیش‌بینی کرده‌اند که این معامله ظرف ۷ تا ۱۰ روز آینده نهایی شود، هرچند تأکید شده که هنوز تایید نهایی از سوی گروه رباینده تسورکوف صادر نشده است.
پرونده مبادله تسورکوف و نوری به یکی از پیچیده‌ترین معادلات دیپلماتیک منطقه‌ای بدل شده که ایران، آمریکا، عراق، اسرائیل و لبنان را به‌طور هم‌زمان درگیر کرده است.
تلاقی منافع امنیتی، سیاسی و انسانی در این ماجرا، سرنوشت نهایی آن را به یکی از تحولات حساس در روابط چندجانبه خاورمیانه بدل ساخته است.
سوالات متداول:
1. آیا عراق قصد دارد الیزابت تسورکوف را آزاد کند؟
بله، طبق گزارش‌ها، دولت عراق در حال مذاکره با آمریکا برای مبادله او با یک زندانی ایرانی است.
2. محمدرضا نوری کیست و چرا در عراق زندانی شده؟
او یک شهروند ایرانی است که به اتهام قتل یک شهروند آمریکایی در بغداد در سال ۲۰۲۲، به حبس ابد محکوم شده است.
3. الیزابت تسورکوف چگونه وارد عراق شد؟
او با گذرنامه روسی برای انجام تحقیقات دانشگاهی وارد عراق شد اما توسط یک گروه ناشناس ربوده شد.
4. نقش آمریکا در این تبادل چیست؟
آمریکا باید آزادی محمدرضا نوری را تأیید کند، چون او متهم به قتل یک شهروند آمریکایی است.
5. آیا در این تبادل، گروه‌های دیگر هم دخیل هستند؟
بله، گفته می‌شود که این معامله ممکن است شامل آزادی چند عضو حزب‌الله لبنان نیز باشد.
6. مذاکرات به چه مرحله‌ای رسیده است؟
برخی منابع عراقی از پیشرفت مذاکرات و احتمال نهایی‌شدن توافق ظرف یک هفته خبر داده‌اند، اما منابع آمریکایی هرگونه توافق را رد کرده‌اند.
