به گزارش رسانه تحلیلی خبری آناژورنال شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پس از دو دهه قطعنامه‌ای علیه ایران تصویب کرد؛ ایران نیز از اقدام متقابل و فنی خبر داد.
شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز پنجشنبه ۲۲ خرداد ۱۴۰۳ با رأی اکثریت اعضا قطعنامه‌ای را تصویب کرد که به‌صراحت اعلام می‌کند ایران به تعهدات پادمانی خود در چارچوب معاهده منع گسترش تسلیحات هسته‌ای (NPT) پایبند نبوده است.
این نخستین بار در ۲۰ سال گذشته است که چنین قطعنامه‌ای علیه ایران صادر می‌شود.
جدیدترین اخبار را در آناژورنال بخوانید.
جزئیات رأی‌گیری و محتوای قطعنامه
بر اساس گزارش خبرگزاری رویترز، ۱۹ کشور عضو شورای حکام به این قطعنامه رأی مثبت دادند.
تنها سه کشور—روسیه، چین و بورکینافاسو—با آن مخالفت کردند، ۱۱ کشور رأی ممتنع دادند و دو کشور نیز رأی ندادند.
این قطعنامه توسط چهار کشور غربی، یعنی فرانسه، بریتانیا، آلمان و ایالات متحده پیشنهاد شده بود.
در متن آن آمده است که «ایران از سال ۲۰۱۹ تاکنون همکاری لازم با آژانس را درباره فعالیت‌های اعلام‌نشده و ذرات اورانیوم کشف‌شده در چند مکان انجام نداده و به تعهدات پادمانی خود عمل نکرده است.»
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، چند روز پیش در گزارشی رسمی تأکید کرده بود که آژانس هنوز نتوانسته پاسخی فنی و معتبر درباره منشأ ذرات اورانیوم یافت‌شده در سایت‌های ورامین، مریوان و تورقوزآباد از تهران دریافت کند.
او همچنین از اقدام ایران برای «پاک‌سازی» این سایت‌ها انتقاد کرد و آن را مانعی برای انجام فعالیت‌های راستی‌آزمایی دانست.
واکنش تهران: آغاز غنی‌سازی پیشرفته
در واکنش به تصویب این قطعنامه، وزارت امور خارجه و سازمان انرژی اتمی ایران در بیانیه‌ای مشترک اقدام چهار کشور پیشنهاددهنده را «سیاسی» و «فاقد مبنای فنی و حقوقی» دانستند.
در این بیانیه همچنین از آغاز راه‌اندازی یک مرکز جدید غنی‌سازی در مکانی امن و جایگزینی سانتریفیوژهای نسل اول در مرکز غنی‌سازی شهید علیمحمدی (فردو) با ماشین‌های پیشرفته نسل ششم خبر داده شد.
ایران همچنین تأکید کرده است که به هرگونه فشار سیاسی از سوی غرب با «اقدامات فنی و بازدارنده» پاسخ خواهد داد.
پیامدهای بین‌المللی احتمالی
در پی تصویب این قطعنامه، تحلیل‌گران بر این باورند که راه برای ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل نیز باز می‌شود، چرا که در متن قطعنامه آمده است: «ناتوانی آژانس در ارائه تضمین صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران، مستلزم بررسی در شورای امنیت است.»
با افزایش تنش‌ها در منطقه، آمریکا همزمان اعلام کرده تعداد کارکنان غیرضروری خود را در سفارت این کشور در عراق کاهش می‌دهد.
از سوی دیگر، قرار است روز یکشنبه ۲۵ خرداد، ایران و ایالات متحده دور تازه‌ای از مذاکرات غیرمستقیم درباره احیای توافق هسته‌ای را در عمان برگزار کنند.
سوالات متداول:
قطعنامه شورای حکام آژانس علیه ایران چه زمانی تصویب شد؟
در روز پنجشنبه ۲۲ خرداد ۱۴۰۳ (۱۱ ژوئن ۲۰۲۵) این قطعنامه تصویب شد.
این قطعنامه از سوی چه کشورهایی پیشنهاد شد؟
فرانسه، بریتانیا، آلمان و ایالات متحده پیشنهاددهندگان اصلی بودند.
چه کشورهایی به قطعنامه رأی مخالف دادند؟
روسیه، چین و بورکینافاسو با آن مخالفت کردند.
موارد اصلی مطرح‌شده در قطعنامه چیست؟
عدم پایبندی ایران به تعهدات پادمانی، همکاری ناکافی با آژانس، و کشف ذرات اورانیوم در سایت‌های اعلام‌نشده.
واکنش ایران به قطعنامه چه بود؟
تهران آن را «سیاسی و بدون مبنای فنی» دانسته و از آغاز فعالیت‌های جدید غنی‌سازی خبر داد.
سایت‌های مورد بررسی آژانس کدام‌اند؟
ورامین، مریوان و تورقوزآباد.
آیا این قطعنامه منجر به ارجاع ایران به شورای امنیت می‌شود؟
ممکن است، چون آژانس هنوز تضمین صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران را اعلام نکرده است.
چه اقدامات فنی ایران اعلام شده است؟
راه‌اندازی یک مرکز جدید غنی‌سازی و نصب سانتریفیوژهای نسل ششم در سایت فردو.
این اولین قطعنامه شورای حکام علیه ایران است؟
نخستین قطعنامه در ۲۰ سال اخیر محسوب می‌شود.
مذاکرات آینده بین ایران و غرب چه زمانی خواهد بود؟
قرار است دور بعدی مذاکرات غیرمستقیم در ۲۵ خرداد ۱۴۰۳ در عمان برگزار شود.
