به گزارش رسانه تحلیلی خبری آناژورنال، دکتر فواد ایزدی، کارشناس مسائل بین‌الملل، در توییتی به اظهارات یک سناتور آمریکایی واکنش نشان داد که گفته بود «ترامپ ترجیح می‌دهد معامله‌ای با ایران داشته باشد که شبیه توافق سال ۲۰۰۳ لیبی با آمریکا باشد.»
ایزدی با انتشار این نقل‌قول نوشت:
«در سال ۲۰۰۳، معمر قذافی برنامه هسته‌ای و موشک‌های با برد ۱۰۰۰ کیلومتری لیبی را به آمریکا تحویل داد. چرا عده‌ای فکر می‌کنند قذافی الگوی خوبی برای ایران است؟»
جدیدترین اخبار در آناژورنال دنبال کنید.
این اظهارنظر در واقع اشاره به سرنوشت عبرت‌آموز لیبی دارد؛ جایی که قذافی پس از واگذاری تجهیزات راهبردی نظامی خود، نه تنها به اهداف promised شده نرسید، بلکه در نهایت بدون حمایت غرب، در یک بحران داخلی سرنگون شد و به شکلی فجیع به قتل رسید.
منتقدان این الگو مانند ایزدی معتقدند که تجربه لیبی باید برای ایران هشداری باشد که به هیچ عنوان نباید صرف واگذاری ابزارهای بازدارنده نظامی و هسته‌ای، آن هم بدون دریافت تضمین‌های عملی و روشن، اعتماد کند.
به باور برخی کارشناسان، بیان چنین مدل‌هایی از سوی مقامات آمریکایی بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد و هدف آن ایجاد فشار روانی برای پذیرش توافق‌های یک‌طرفه و فاقد توازن است.
سوالات متداول
۱. چرا بعضیا می‌گن ایران باید راه لیبی رو بره؟
چون تو سال ۲۰۰۳ قذافی برنامه هسته‌ای و موشکی لیبی رو تحویل آمریکا داد تا تحریم‌ها برداشته بشه. بعضیا فکر می‌کنن این مدل شاید راهی برای کاهش فشار بین‌المللی باشه، اما تجربه نشون داده نتیجه‌اش فاجعه‌بار بود.
۲. واقعا چی شد سر قذافی اومد بعد از اینکه توافق کرد؟
بعد از اینکه قذافی همه چیزو تحویل داد، نه‌تنها تحریم‌ها کامل برداشته نشد، بلکه توی بحران سال ۲۰۱۱ غرب هیچ حمایتی ازش نکرد و در نهایت سرنگون و کشته شد.
۳. ایران چرا نباید مدل قذافی رو انتخاب کنه؟
چون تجربه لیبی نشون داد که دادن امتیاز بدون گرفتن تضمین واقعی، به نابودی کشور منتهی میشه. منتقدا می‌گن اعتماد بی‌جا به آمریکا بدون پشتیبانی حقوقی اشتباه بزرگیه.
۴. فواد ایزدی چی گفته در مورد قذافی و ایران؟
فواد ایزدی گفته: چرا عده‌ای فکر می‌کنن قذافی می‌تونه الگوی خوبی برای ایران باشه؟ چون قذافی همه برنامه‌هاشو داد ولی عاقبتش چی شد؟ کشته شد.
۵. آیا آمریکا دنبال مدل لیبی برای ایرانه؟
برخی سناتورهای آمریکایی گفتن ترامپ ترجیح می‌ده توافق با ایران مثل توافق لیبی باشه. یعنی ایران هم همه چیزو بده و بعد شاید امتیازی بگیره، ولی همین جمله باعث نگرانی شده چون تجربه لیبی خیلی تلخ بود.
۶. چرا بعضیا به مدل لیبی می‌گن “دام خطرناک”؟
چون ظاهراً یه مدل مسالمت‌آمیزه، ولی در عمل یه طرف همه چیزو می‌ده و طرف مقابل فقط قول می‌ده. در نهایت اون کشوری که امتیاز داده، آسیب می‌بینه.
۷. توی توافق لیبی چی دادن چی گرفتن؟
قذافی برنامه هسته‌ای، موشک‌های دوربرد و تجهیزات حساس رو داد. اما در مقابل فقط یه‌سری وعده گرفت که خیلیاش عملی نشد و کشورش هم نابود شد.
