به گزارش رسانه تحلیلی خبری آناژورنال، با وجود کاهش بارندگی و افزایش شاخص‌های خشکسالی در کشور، بررسی‌ها نشان می‌دهد سطح زیر کشت محصولات کشاورزی افزایش یافته است.
موضوعی که سؤالات جدی در خصوص بهره‌برداری بی‌رویه از منابع آب و تأثیر پروژه‌های آبخیزداری بر بحران آبی مطرح می‌کند.
جدیدترین اخبار ایران را در آناژورنال بخوانید.
در این راستا، خبرنگار مهر با عباس گلی جیرنده، کارشناس ارشد حوزه آب و خاک، گفتگو کرده است. وی تأکید کرد که سازه‌های آبخیزداری عمدتاً نیمه‌تراوا بوده و توانایی ذخیره بلندمدت آب را ندارند.
گلی جیرنده با استناد به تحقیقات میدانی و داده‌محور اعلام کرد که این سازه‌ها نقش عمده‌ای در کاهش ورودی آب به سد زاینده‌رود ندارند، بلکه عوامل متعددی از جمله توسعه بی‌رویه کشاورزی، مدیریت غیرهماهنگ منابع آبی پس از اجرای قانون «استقلال آب» و برداشت‌های غیرمجاز از چاه‌ها و رودخانه‌ها نقش بیشتری داشته‌اند.
وی با انتقاد از برخی اظهارات در خصوص مقصر جلوه دادن آبخیزداری، تأکید کرد که سهم این سازه‌ها در ناترازی آب سد زاینده‌رود ناچیز بوده و مسئله اصلی، ضعف در مدیریت جامع حوزه آبخیز و نبود هماهنگی بین نهادهای مسئول است.
به گفته گلی جیرنده، برای حل بحران زاینده‌رود، باید با نگاهی فرابخشی، عوامل مختلف از جمله تغییرات اقلیمی، توسعه کشاورزی، مدیریت بهره‌برداری و قوانین اشتباه در مدیریت منابع آب را بررسی و اصلاح کرد.
سوالات متداول:
۱. آیا سازه‌های آبخیزداری مانع رسیدن آب به سد زاینده‌رود شده‌اند؟
خیر، طبق تحقیقات میدانی، این سازه‌ها نیمه‌تراوا بوده و نمی‌توانند حجم قابل‌توجهی از آب را ذخیره کنند.
۲. چرا سطح زیر کشت در زمان خشکسالی افزایش یافته است؟
به دلیل بهره‌برداری بی‌رویه از منابع زیرزمینی، حفر چاه‌های غیرمجاز و نبود نظارت دقیق بر تخصیص منابع آبی.
۳. قانون استقلال آب چه تأثیری در بحران زاینده‌رود داشته است؟
این قانون باعث شد مدیریت منابع آبی به‌صورت استانی و غیرهماهنگ انجام شود و برنامه‌ریزی جامع در سطح حوزه آبخیز از بین برود.
۴. چه اقداماتی برای بهبود وضعیت زاینده‌رود باید انجام شود؟
بازنگری در قوانین آبی، ایجاد مدیریت یکپارچه منابع آب، کنترل توسعه کشاورزی و اصلاح منحنی فرمان سدها.
۵. نقش مردم در این بحران چیست؟
تغییر کاربری زمین‌ها، توسعه باغات و مصرف بی‌رویه آب در کشاورزی از عوامل تأثیرگذار هستند.
