به گزارش رسانه تحلیلی خبری آناژورنال، با کنار رفتن عبدالناصر همتی از دولت مسعود پزشکیان، حالا سوالات زیادی درباره آینده سیاست‌های اقتصادی دولت مطرح شده است.
هرچند استیضاح او به بهانه گرانی دلار چندان منطقی به نظر نمی‌رسید و حتی برخی از نمایندگان مجلس نیز تأکید داشتند که تغییر رئیس بانک مرکزی تأثیر مستقیمی بر وضعیت نرخ ارز نخواهد داشت، اما از ابتدا نیز مشخص بود که همتی گزینه مناسبی برای دولت پزشکیان نیست.
برخی تحلیلگران اقتصادی از ابتدا به ناهماهنگی بین اعضای اقتصادی دولت اشاره داشتند و معتقد بودند که حضور همزمان چهره‌هایی با دیدگاه‌های متناقض، از جمله همتی و میدری، نشان‌دهنده نوعی سردرگمی گفتمانی در سیاست‌گذاری اقتصادی دولت است.
از سوی دیگر، شخص رئیس‌جمهور نیز تاکنون دیدگاه روشن و مشخصی درباره سیاست‌های اقتصادی خود ارائه نداده و این امر باعث افزایش ابهامات شده است.
در شرایط کنونی، که اقتصاد کشور به دلیل تحریم‌ها، کسری بودجه مزمن و ناترازی‌های گسترده با چالش‌های متعددی روبه‌رو است، تأکید بر نسخه‌های اقتصادی مرسوم و تکراری نمی‌تواند چاره‌ساز باشد.
تجربه ۱۵ سال گذشته نیز نشان داده است که اجرای بدون زمینه‌سازی سیاست‌های بازارگرا نه تنها به بهبود شرایط اقتصادی منجر نشده، بلکه در برخی موارد مشکلات را تشدید کرده است.
به همین دلیل، اقتصاددانانی که تنها به نسخه‌های رایج دانشگاهی متکی هستند، نمی‌توانند بدون در نظر گرفتن شرایط خاص ایران، راهکارهای کارآمدی ارائه دهند.
مسئله اقتصادی در کشور ما تنها به محاسبات عددی و سیاست‌های پولی خلاصه نمی‌شود.
پیامدهای اجتماعی ناشی از مشکلات اقتصادی، فشار سنگینی بر طبقات متوسط و پایین جامعه وارد کرده و تداوم این وضعیت می‌تواند تبعات جدی‌تری به همراه داشته باشد.
این در حالی است که سیاست‌گذاران اقتصادی کشور باید علاوه بر درک عمیق از مشکلات، راهکارهای عملیاتی برای عبور از بحران ارائه دهند.
حالا که همتی از کابینه پزشکیان کنار رفته است، این فرصت برای دولت وجود دارد که فردی را جایگزین او کند که نه‌تنها تجربه لازم را داشته باشد، بلکه بتواند رویکردی نو و کارآمد برای مدیریت اقتصادی کشور ارائه دهد.
همچنین، ضروری است که تیم اقتصادی دولت از انسجام بیشتری برخوردار شود تا سیاست‌گذاری‌ها به‌صورت یکپارچه و هماهنگ انجام گیرد و هر بخش اقتصادی، در هماهنگی با سایر بخش‌ها عمل کند.
سوالات متداول
۱. چرا همتی رو از دولت کنار گذاشتن؟
همتی از همون اول با تیم اقتصادی پزشکیان هماهنگ نبود و خیلی‌ها به اختلاف‌های بین اعضای دولت اشاره می‌کردن. البته فشارهای سیاسی و وضعیت اقتصادی هم در این تصمیم نقش داشتن.
۲. با رفتن همتی، قیمت دلار پایین میاد؟
نه لزوماً! تغییر رئیس بانک مرکزی به تنهایی تأثیر فوری روی قیمت دلار نداره. عوامل مهم‌تری مثل تحریم‌ها، نقدینگی و سیاست‌های اقتصادی دولت روی نرخ ارز تأثیرگذارترن.
۳. کی قراره جایگزین همتی بشه؟
فعلاً کسی به‌طور رسمی معرفی نشده، ولی دولت احتمالاً دنبال کسی می‌گرده که هم تجربه داشته باشه و هم هماهنگ با سیاست‌های پزشکیان باشه.
۴. با این تغییر، سیاست‌های اقتصادی دولت قراره عوض بشه؟
به احتمال زیاد، بله! اما اینکه این تغییرات چقدر مؤثر باشن، بستگی به این داره که چه کسی جایگزین بشه و چقدر برنامه‌های جدید قابل اجرا باشن.
۵. چرا دولت این‌قدر دیر به فکر تغییر توی تیم اقتصادی افتاد؟
خیلی‌ها معتقدن که دولت از اول هم باید تیم اقتصادی هماهنگ‌تری می‌چید، اما حالا که مشکلات بیشتر شده، مجبور به تغییر شده.
۶. این تغییر برای مردم عادی چه فرقی می‌کنه؟
اگه تیم جدید سیاست‌های بهتری اجرا کنه، ممکنه در بلندمدت روی کاهش تورم و بهبود معیشت تأثیر بذاره، ولی انتظار تغییرات سریع و معجزه‌وار نباید داشت.
۷. اختلاف بین همتی و بقیه اعضای اقتصادی دولت سر چی بود؟
به نظر میاد همتی بیشتر به سیاست‌های بازار آزاد گرایش داشت، ولی بعضی از اعضای دولت طرفدار دخالت بیشتر دولت در اقتصاد بودن. این تفاوت دیدگاه‌ها باعث شد که در نهایت کنار گذاشته بشه.
۸. استیضاح همتی به‌خاطر گرونی دلار بود یا دلایل دیگه‌ای هم داشت؟
گرونی دلار یکی از بهانه‌های اصلی بود، ولی در واقع اختلافات عمیق‌تر بین تیم اقتصادی دولت و همتی هم نقش مهمی داشت.
۹. این تغییرات توی وضعیت معیشت مردم تأثیر داره یا فقط بازی‌های سیاسی؟
اگه جایگزین همتی برنامه درستی داشته باشه، ممکنه تأثیر مثبتی روی معیشت مردم بذاره، ولی اگه صرفاً یه تغییر اسمی باشه، وضعیت همون‌طور باقی می‌مونه.
۱۰. تیم اقتصادی دولت الان منسجم‌تر شده یا هنوز اختلافات پابرجاست؟
هنوز مشخص نیست! باید دید که نفر جایگزین چطور عمل می‌کنه و چقدر می‌تونه هماهنگی بین اعضای تیم اقتصادی ایجاد کنه.
