به گزارش رسانه تحلیلی خبری آناژورنال، ایران با چالش‌های زیست‌محیطی و طبیعی جدی روبرو است که دو پدیده زلزله و فرونشست زمین، تهدیدهای اصلی در این زمینه به شمار می‌آیند.
علی بیت‌اللهی، رئیس بخش زلزله‌شناسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی،اظهار داشت که ایران جزو ۱۰ کشور فعال لرزه‌خیز جهان است و هیچ نقطه‌ای از کشور وجود ندارد که از خطر زلزله در امان باشد.
جدیدترین اخبار ایران در آناژورنال دنبال کنید.
آمار نشان می‌دهد که وقوع زمین‌لرزه‌ها در ایران بسیار بالا است و این کشور در معرض تنش‌های دائمی قرار دارد.
فرونشست زمین؛ بحران جدی زیست‌محیطی
فرونشست زمین در ایران به دلیل کاهش سطح آب‌های زیرزمینی به یکی از بحران‌های جدی تبدیل شده است. این پدیده از دهه ۵۰ خورشیدی شروع و از دهه ۷۰ به شدت افزایش یافت.
کاهش شدید منابع آب زیرزمینی موجب فشرده شدن لایه‌های خاک و نشست زمین شده است. تا کنون ۱۴۰ میلیارد متر مکعب از منابع آب زیرزمینی کشور از دست رفته است و این بحران در تمامی استان‌های کشور مشاهده می‌شود.
تهدیدات برای شهرها و زیرساخت‌ها
بیت‌اللهی هشدار داد که بیش از ۴۰۰ شهر ایران، از جمله کلان‌شهرهایی مانند تهران، اصفهان، مشهد و شیراز، در پهنه‌های پرخطر فرونشست زمین قرار دارند.
این پدیده تهدیدی جدی برای زیرساخت‌های حیاتی کشور مانند خطوط جاده‌ای و ریلی، خطوط انتقال نفت و گاز و همچنین آثار تاریخی و فرهنگی ایران است.
راهکارهای مقابله با بحران فرونشست
رئیس بخش زلزله‌شناسی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی پیشنهاد کرد که می‌توان با اجرای سیاست‌های مؤثر مانند اصلاح روش‌های آبیاری، مدیریت کشت محصولات کشاورزی، تغذیه مصنوعی آبخوان‌ها و کنترل چاه‌های غیرمجاز، این بحران را کاهش داد.
او تأکید کرد که با عزم و مدیریت جدی، ایران می‌تواند از این بحران‌ها عبور کند.
سوالات متداول
1. فرونشست زمین یعنی چی؟
فرونشست یعنی زمین میره پایین! این وقتی اتفاق می‌افته که آب‌های زیرزمینی کم میشه و خاک زیر زمین فشرده میشه. به خاطر همین سطح زمین میاد پایین و ممکنه شکاف‌های بزرگی توی زمین دیده بشه.
2. چرا فرونشست اینقدر توی ایران زیاد شده؟
چون مردم زیاد از آب‌های زیرزمینی استفاده می‌کنن و منابع آبی کم میشه. این باعث میشه که خاک فشرده بشه و فرونشست به وجود بیاد. متاسفانه این مشکل خیلی ساله که شروع شده و هنوز هم ادامه داره.
3. کجاها توی ایران بیشتر با فرونشست روبرو هستیم؟
استان‌هایی مثل کرمان، یزد و اصفهان بیشتر از بقیه مناطق دچار فرونشست شدن. حتی توی تهران و مشهد هم این مشکل وجود داره.
4. چطور میشه از فرونشست جلوگیری کرد؟
برای جلوگیری از فرونشست باید مصرف آب رو کنترل کنیم و از روش‌های بهتری برای آبیاری کشاورزی استفاده کنیم. همچنین چاه‌های غیرمجاز باید بسته بشن و باید تلاش کنیم تا منابع آب زیرزمینی رو به درستی مدیریت کنیم.
5. زلزله‌ها توی ایران خیلی خطرناک‌تر از جاهای دیگه‌س؟
بله، ایران یکی از کشورهای لرزه‌خیز جهانه. یعنی گسل‌های زیادی داریم که هر لحظه ممکنه زلزله بیفته. به همین دلیل باید همیشه آماده باشیم.
6. چطور میشه جلوی زلزله‌ها رو گرفت؟
متاسفانه، نمی‌تونیم جلوی زلزله رو بگیریم، ولی می‌تونیم ساختمان‌ها رو مقاوم بسازیم و خودمون رو برای شرایط بعد از زلزله آماده کنیم.
7. آیا تهران توی خطر زلزله بزرگیه؟
بله، تهران روی گسل‌های بزرگی قرار داره و احتمال وقوع زلزله همیشه وجود داره. اما خوشبختانه تدابیر زیادی برای مقابله با زلزله توی تهران انجام شده.
8. فرونشست و زلزله ربطی به هم دارن؟
این دو بحران جدا از هم هستند، اما فرونشست می‌تونه باعث بشه که زمین بیشتر آسیب ببینه وقتی زلزله بیفته. چون ممکنه شکاف‌های عمیقی توی زمین ایجاد بشه.
9. چرا از فرونشست جلوگیری نمی‌کنیم؟
فرونشست خیلی به مصرف بیش از حد آب بستگی داره. اگر مسئولین بتونن کنترل بهتری روی مصرف آب داشته باشن، میشه جلوی این بحران رو گرفت.
10. چطور کاهش آب زیرزمینی باعث فرونشست میشه؟
وقتی که آب‌های زیرزمینی کم میشه، خاک دیگه از آب حمایت نمی‌کنه و فشرده میشه. این باعث میشه زمین بیفته پایین و فرونشست اتفاق بیفته.
