در کتاب مفاتیح الجنان شیخ عباس قمی، در خصوص آداب افطار در لحظات ملکوتی اذان مغرب آمده است:
مستحب است که شخص روزه‌دار پس از نماز عشاء افطار کند، مگر آنکه به دلیل ضعف جسمی یا به این خاطر که جمعی منتظر او باشند، مجبور شود تأخیر کند.
افطار باید با طعام پاکیزه، حلال و بدون شبهه صورت گیرد.
بهترین عمل این است که با خرمای حلال افطار شود تا ثواب نماز روزه‌دار ۴۰۰ برابر گردد.
همچنین، خرما، آب، رطب، لبن، حلوا، نبات و آب گرم نیز از گزینه‌های مناسب برای افطار هستند.
با آناژورنال همراه شوید.
در هنگام افطار خواندن دعاهایی که وارد شده است، مستحب می‌باشد. از جمله دعاها، دعای «اَللّهُمَّ لَکَ صُمْتُ وَعَلى رِزْقِکَ اَفْطَرْتُ وَعَلَیْکَ تَوَکَّلْتُ» است؛ که در آن روزه‌دار می‌گوید: «خدایا برای تو روزه گرفتم و با روزی تو افطار میکنم و بر تو توکل میکنم»، تا خداوند ثواب روزه‌دارانی که در این روز روزه داشته‌اند را به او عطا کند. همچنین دعای «اَللّهُمَّ رَبَّ النّورِ الْعَظیمِ» که سیّد و کفعمی روایت کرده‌اند، نیز توصیه شده است.
از امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام روایت شده است که حضرت هنگام افطار این دعا را زمزمه می‌کردند: «بِسْمِ اللّهِ اَللّهُمَّ لَکَ صُمْنا وَعَلى رِزْقِکَ اَفْطَرْنا فَتَقَبَّلْ مِنّا اِنَّکَ اَنْتَ السَّمیعُ الْعَلیمُ»، که در آن گفته میشود: «خدایا برای تو روزه گرفتیم و با روزی تو افطار می‌کنیم، پس از ما بپذیر که به راستی تو شنوا و دانایی».
بهتر است در لقمه اول این دعا را بخواند: «بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرّحَیمِ یا واسِعَ الْمَغْفِرَةِ اِغْفِرْ لى»، تا خداوند او را بیامرزد. همچنین در روایات آمده است که در پایان هر روز از ماه رمضان، خداوند هزار هزار نفر را از آتش جهنم آزاد می‌کند، و روزه‌دار باید از خداوند بخواهد که او را یکی از آن افراد قرار دهد.
در هنگام افطار، خواندن سوره «قدر» نیز مستحب است.
همچنین صدقه دادن در این لحظات بسیار توصیه شده است، حتی اگر به چند دانه خرما یا شربتی آب باشد.
امام صادق(ع) نیز فرموده‌اند: هر مؤمنی که در ماه رمضان لقمه‌ای به مؤمنی بدهد، خداوند برای او اجر کسی را می‌دهد که ۳۰ بنده مؤمن آزاد کرده باشد، و برای او نزد خدا یک دعای مستجاب خواهد بود.
دعایی که در لحظه افطار بنده را تا عرش بالا می‌برد:
اللَّهمَّ ربَّ النُّورِ العَظیم، ورَبَّ الکُرسیِّ الرَّفیع، ورَبَّ البَحرِ المَسجور، ورَبَّ الشَّفعِ الکَبیر، والنُّور العَزیز، ورَبَّ التَّوراهِ والإنجیلِ والزَّبورِ، والفُرقانِ العَظیمِ.
أنت إلهٌ مَن فی السَّمواتِ وإلهُ مَن فی الأرضِ لا إلهَ فِیهِما غَیرُکَ، وأنتَ جَبّارُ مَن فی السِّموات وجَبّار مَن فی الإرضِ لا جَبّار فیهِما غَیرُکَ، أنت مَلِکُ مَن فی السَّموات، ومَلِکُ مَن فی الأرضِ، لا مَلِکَ فیهما غَیرُکَ، أسألُکَ بِاسمِکَ الکَبیرِ، و نُور وَجهِکَ المُنیرِ، وبمُلکِکَ القَدیمِ.
یا حَیُّ یا قَیِّومُ، یا حَیُّ یا قَیُّوم یا حَیُّ یا قَیّوم، أسألُکَ بِاسمِکَ الّذی أشرَقَ بِهِ کُلِّ شَیءٍ، وبِاسمِکَ الّذی أشرَقَت بِهِ السّمواتُ والأرضُ، وبِاسمِکَ الّذی صَلُحَ بِهِ الأوَّلونَ، وبِهِ یَصلُحُ الاخِرونَ.
یا حَیّاً قَبلَ کُلِّ حَیّ، ویا حَیّاً بَعدَ کُلِّ حَیّ، ویا حَیُّ لا إلهَ إلا أنت صَلِّ علی مُحَمّدٍ وآلِ مُحَمَّد، واغفِر لی ذُنُوبی، واجعَل لی مِن أمرِی یُسراً وفَرَجاً قَریباً، وثَبِّتنی علی دینِ مُحَمَّدً وآل محمد و وعلی هُدی مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّد، وعلی سُنَّهِ مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّد، علیه وعلیهِم السَّلام.
واجعَل عَملِی فی المَرفوعِ المُتَقَبِّلِ، وهَب لی کما وَهَبتَ لأولیائِکِ وأهلِ طاعَتِکَ، فانّی مُؤمِنٌ بِکَ، ومُتَوَکِّلٌ عَلیک، مُنیبٌ الیکَ، مَعَ مَصیری إلیکَ، وَتَجمَع لی ولأهلِی وَلوِلَدَی الخَیرَ کُلَّهُ، وتَصرِف عَنّی وَعَن وَلَدی وأهلِی الشَّرَّ کُلَّهُ.
أنتَ الحَنّانُ المَنّانُ بَدیعُ السّمواتِ والأرضِ، تُعطِی الخَیرَ مَن تَشاءُ، وتَصرِفُهُ عَمَّن تَشاءُ، فَامنُن علی بِرَحمَتِکَ یا أرحَمَ الرّاحِمِینَ.
سوالات متداول:
1. دعا قبل افطار چیه؟
دعا قبل افطار یکی از دعاهای بسیار توصیه شده در ماه رمضان است که به انسان کمک می‌کند تا در لحظات ملکوتی افطار، ارتباط بیشتری با خداوند برقرار کند.
یکی از دعاهایی که امام علی(ع) هنگام افطار می‌خواندند این است:
«بِسْمِ اللّهِ اَللّهُمَّ لَکَ صُمْنا وَعَلى رِزْقِکَ اَفْطَرْنا فَتَقَبَّلْ مِنّا اِنَّکَ اَنْتَ السَّمیعُ الْعَلیمُ»، یعنی: «خدایا برای تو روزه گرفتیم و با روزی تو افطار می‌کنیم، پس از ما بپذیر که به راستی تو شنوا و دانایی».
2. چطور با خرما افطار کنم؟
افطار کردن با خرما یکی از سنت‌های مستحب در ماه رمضان است.
خرما برای افطار به دلیل خاصیت‌های تغذیه‌ای و انرژی‌بخشی که دارد، بسیار مناسب است.
پیامبر اسلام(ص) نیز به افطار کردن با خرما توصیه کرده‌اند. شما می‌توانید برای شروع افطار یک یا دو عدد خرما میل کنید و سپس مقداری آب بنوشید.
این عمل باعث میشود تا بدن شما به راحتی وارد فرآیند هضم و گوارش شود.
3. دعا بعد افطار چیه؟
دعا پس از افطار نیز همانطور که در مفاتیح آمده، از جمله بهترین زمان‌ها برای خواندن دعاها است.
یکی از دعاهایی که می‌توان بعد از افطار خواند، دعای “اللهم رب النور العظیم…” است.
این دعا بسیار پربرکت است و می‌تواند تاثیرات زیادی در زندگی روزمره شما داشته باشد.
همچنین، می‌توانید از خداوند بخواهید که روزه‌تان را قبول کند و در این لحظات پربرکت، درهای رحمت خداوند به روی شما گشوده شود.
